آثار باستانی و گردشگری منطقه آزاد ارس

آثار باستانی و گردشگری منطقه آزاد ارس

جاذبه های تاریخی

دره شام

يكي از دره هاي تاريخي- طبيعي و در عين حال مقدس حاشيه ارس «دره شام» مي باشد كه از تلاقي رود ارس با آق چاي تا نزديكي شهر خوي امتداد دارد. بناهاي تاريخي اين دره عبارتند از كليساي سنت استپانوس، زيارتگاه هوانس مقدس عليا، هوانس مقدس سفلي، كليساي مريم مقدس، كليساي سركيس مقدس، كليساي اندرياس مقدس، زيارتگاه سركيس مقدس، كليساي گئورگ مقدس.

كليـساي سنـت استپانــوس (S.Stephanus Minster)

در 17 كيلو متري غرب جلفا در محلي به نام قزل وانك ( صومعه سرخ) كليسايي به نام سنت استپانوس، اولين شهيد راه مسيحيت، بنا شده است. قدمت اين كليسا به هزاره اول ميلادي برميگردد. سبك معماري اين كليسا آميزه اي است از شيوه هاي معماري اوراتو، اشكاني، يوناني و رومي كه بعد از به وجود آمدن بناهاي شگرف سنت اچميادزين، سنت طاطائوس و آختامار و سنت استپانوس به شيوه معماري ارمني شهرت يافت.
اين كليسا از سه قسمت برج ناقوس، نمازخانه و اجاق دانيال ( نمازخانه بوغوس پطروس) و همچنين آتشكده كه متعلق به دوران زرتشت است تشكيل شده است.

مـجموعـه كـــردشت :

روستاي كردشت در 70 كيلومتري شرق جلفا در كنار رودخانه ارس و مرز ايران و ارمنستان قرار گرفته است . اين مجموعه شامل هشت بناي تاريخي؛ حمام بزرگ، عمارت، حمام كوچك، مسجد غريب، ديوانخانه، يخچال، قلعه كردشت، و ساخلو ( پادگان نظامي) مي باشد. قدمت اين مجموعه به دوران قاجار و جنگ هاي سي ساله ايران و روس مي رسد. البته قديمي ترين اثر، مسجد غريب است كه متعلق به دوران زنديه مي باشد.
از آثار تاریخی این منطقه می توان به حمام جلفا، یخچال بوزخانه جلفا، پل های خداآفرین، آمامزاده سید محمد آقا، امازاده شعیب، کاروانسرای شاه عباسی، کلیسای چوپان، کلیسای مریم مقدس، قلعه علی بیگ و آرامگاه جرجیس پیامبر را نام برد.

پل های تاریخی خدآفرین

در بخش خداآفرين بر روى رود ارس در فاصله ۱۰۰ مترى از يکديگر دو پل زده شده است. نخستين پل (پل بزرگتر) به طول تقريبى ۱۷۰ متر با ۱۵ چشمه که قدمت آن احتمالاً به دوره سلجوقى برسد. پل ديگر به طول ۱۲۰ متر و در ۱۰ چشمه بر روى رود ارس بر بستر صخره‌اى آن ايجاد گرديده است و حدود 500 سال قدمت دارد. پل سالم در میان ملت های طرفین رودخانه ارس به پل حسرت معروف شده است و شعرای مختلف هم در این راستا شعرهای سوزناک سروده اند. از جدایی دو ملت حدود 200 سال می گذرد.

كاروانسراي خواجه نظر (عباسي)

كاروانسراي خواجه نظر (عباسي) یکی از 999 کاروانسرای ساخته شده در زمان شاه عباس صفوی می باشد .
تاورنيه فرانسوي اين كاروانسرا را ديده و مي نويسد :
خواجه نظر يكي از ارامنه معتبري بود كه از جلفا خارج شد و چون در تجارت ترقي كرد و نزد شاه عباس كبير و جانشين او شاه صفي اعتبارات حاصل نمود ، او را كلانتر ملت ارامنه كردند و به افتخار وطن اصلي خود جلفا 2 كاروانسراي بزرگ در آنجا بنا كرد كه هنوز در طرفين رودخانه باقي هستند 1001000 اكو در آنجا خرج كرد ، اما اين دو بناي عالي به واسطه فوت باني ناتمام ماندند .

كليساي چوپان

تقريباً در 5 كيلومتري غرب جلفا در مسير جاده جلفا – سد ارس در ميان كوه هاي رسوبي سرخ رنگ قرار گرفته است و طوري در آنجا مكان گزيده كه جزء طبيعت لاينفك آنجا درآمده است. اين كليسا در سال 1518 ميلادي احداث گرديده و چنانچه از نام آن قابل استنباط است شايد اين كليسا براي چوپاناني كه مشغول چراي حيوانات در مراتع آنجا بودند طراحي شده تا آنها براي به عمل آوردن فيوضات خود به روستاهاي دره شام مراجعت نكنند. پوسته خارجي كليسا به وسيله سنگ ساخته شده و داراي يك گنبد كوچكي مي باشد كه اخيراً مرمت گرديده است. داخل كليسا خيلي كوچك است و بيش از ده نفر در آن جاي نمی گيرد. طاق هاي آن نيز به مانند كليساهاي ديگر جناغي شكل است.

جاذبه هاي طبيعي ارس

ارس که در زبان مـحلي « آراز» ناميده مي شود، از کوه هاي مين گول (هزار برکه ) ترکيـه در جنوب شهـر ارز روم سرچشمه مي گيرد. طبيعت سرسبز جزيره ها، پرندگان و کوه ها ي زيبا و سر به فلک کشيدة اطراف رود ارس جاذبه اي دل انگيز براي گردشگران ايجاد نموده است. اين رودخانه در نوار مرزي شمال غرب کشور واقع شده است و داري سه سد بزرگ مي باشد که عبارتند از : سد ارس، سد خدا آفرين و سد ميل مغان.
همچنين، پل هاي مواصلاتي پلدشت، پل چوبي و پل راه آهن جلفا، پل نوردوز، پل اصلاندوز و بيله سوار از جمله مبادي ورودي و خروجي ارس محسوب مي شوند.

آبشار آسياب

آبشار آسياب در 30 کيلومتري شرق جلفا در دل حيات وحش کيامکي قرار دارد. بقاياي آسياب اين آبشار به دورة قاجاريه مي رسد. در پشت اين آبشار که ارتفاعي بيش از30 متر دارد، غار آهكي زيبايي با طاقديس ها و ناوديس هاي شگفت انگيز وجود دارد که بر اثر ممارست آب بر دل سنگ ايجاد شده است.

روستاي اشتبين

يکي از قديميترين و زيبا ترين روستاهاي حاشيه رودخانه ارس روستاي اشتبين است. خانه هاي مزين به سردرها و کتيبه هاي مرمرين دورة صفويه و طبيعت جذاب با جنگلي از ميوه هاي متنوع، اين روستا را دهکده سلامت نام نهاده و در زمرة آثار ملي ثبت شده قرار داده است.

حیات وحش:

پناهگاهاي حيات وحش کيامکي و منطقه حفاظت شده ارسباران، زیستگاه گونه های جانوري همچون آهو، مارال، قوچ و ميش ارمني، کل و بز، پلنگ، خرس قهوه اي و گونه هاي پرندگان مثل سياه خروس، کبک و عقاب طلايي، اردک، حواصيل، اگرت و بوتيمار، قرقاول، طرلان، بالا بان و پوشش گياهي بيد، زرشک و افرا و نسترن، و گردو و گیاهان مکرتعی و دارویی است

صنايع دستي

نقش قالي و گليم و گبه و جاجيم هر يك آيينه اي است گره خورده در تار و پود فرهنگ و تمدن ايراني. دستبافته هاي مردم حاشيه ارس نيز انعكاسي از تفكر و طبيعت پيرامون است. درميان دستبافته هاي اين مردم ورني از اهميت خاصي برخوردار است.

ورني: Varni

ورني يا سوماك نوعي گليم فرش نما است كه وجهه اي جهاني دارد. اين دستبافت نوعي گليم يك رو و بدون پرز است كه به سبك پودپيچي يعني گذراندن به دور نخ هاي تار شكل گرفته و نقش مي پذيرد.

کلیه ی حقوق متعلق به ثبت بازرگان است