گردشگری منطقه آزاد ماکو

گردشگری منطقه آزاد ماکو

آثار باستاني شهرستان ماكو

1 ـ كليساي طاطاووس در ده قره كليسا بخش سيه چشمه
2 ـ تپه ما قبل تاريخ خليل آباد در 300 متري شوط
3 ـ كليساي عظيم سنت استپاسن در دره شام ارسكنار
4 ـ معبد سنگي در ده شدي دشت زنگنه
5 ـ برج و بارو و كتيبه در ، ساري قيه و در صخره ماكو
6 ـ خرابه هاي تعدادي كليساهاي ارمني در دهات مختلفر 7 ـ آثار تاريخي شهر دامبات
8 ـ خرابه هاي قديمي گزلو در ده مخند
9 ـ آثار و علايم منقوش در سنگ در ده قزلجه قلعه دهستان قره قويون
10 ـ دالانها و غارهاي زيرزمين در اطراف آرارات
11 ـ شهر روسا يا قلعه جم خور در ده بسطام چاي پارا
12 ـ اطاق سنگي در ده چيره كندي چاي پارا
13 ـ گورستان تاريخی پير احمد كندي در دهات آواجيق
14 ـ پل بشگوز در نزديك شهر ماكو
15 ـ خرابه هاي سه گوش در ده قزلداغ
16 ـ اطاق سنگي در ده دليك داش
17 ـ كليساي زور زور در ده بارون
18 ـ ديري متعلق به فرقه دمينكن در پاي كوه قيه
19 ـ اطاق سنگي در ده سنگر
20 ـ كليساي مريم ننه در شمال شهر ماكور
21 ـ بناي باشكوه كلاه فرنگي در ماكو
22 ـ كاخ باغچه جوق : در شش كيلومتري ماكو در روستائی به همين نام واقع است كه ساختمان آن در زمان تيمور پاشاخان شروع و در زمان حكومت فرزندش مرتضي قلي خان اقبال السلطنه ( سردار ماكو ) به اتمام رسيده و محل سكونت ييلاقي آن بود ( جوق در زبان ارمني يعني ده ) در ساختمان كاخ معماران ايراني و مهندسان روسي و اروپايي به اتفاق كار كرده اند و هيئت كاخ تلفيقي از معماري شرق و غرب است . گچ بري ساختمان توسط اساتيد ايراني انجام پذيرفته. آئينه كاري و گچ بري ساختمان در سطح عالي است در بالاي عمارت دور تا دور گلدانها و مجسمه ها وجود دارد كه اغلب جاي گل و چراغ است .

پايه ستونها و گلدانها از سنگ خارا است و خوب حجاري شده است . اولين گرامافوني كه به ايران وارد شده در اين عمارت به چشم مي خورد كه طول بوق آن 60 سانتيمتر و ارتفاع پايه اش بيش از يك متر است پرده هاي زربافت ، مبل هاي بي نظير ، تخت خواب هاي متعدد با تشكهاي پر قو ، كاغذ ديواري ها و رنگ آميزي سالنها و نقاشي سقف اطاقها ، ظروف چيني اعلا و لوسترهاي كريستال ، فضاي حياط با گلكاري و درختان ميوه و اشجار زينتي و حوض هاي وسيع بازديد كنندگان را به ياد كاخهاي افسانه اي مي اندازد.

کاخ باغچه جوق :

کاخ باغچه جوق معروف به کاخ سردار در2کیلومتری شهرماکو ،مربوط به دوران مظفرالدین شاه قاجار می باشد توسط تیمورتیموری که یکی از سرداران با نفوذ دوره قاجار بود و توسط معماران روسی واروپائی به صورت قرینه بناگردیده این کاخ دردامنه کوه چرکین ومجاورت روستای باغچه جوق درمیان باغ با صفاقرار گرفته است.
عمارت کلاه فرنگی:
این عمارت تاریخی متعلق به علیقلی خان بیات مربوطبه اواخر دوره قاجاریه واقع درخیابان طالقانی ، روبروی آتش نشانی ماکو می باشد.

دخمه سنگی شیرین -فرهاد:

این محل در7کیلومتری شهرماکو و در روستای سنگرو معروف به ایوان فرهاد ومتعلق به دوران ادخمه فرهاد، دو اتاق تو در تو است که در دل کوه و درون صخره ای بزرگ تراشیده شده است و با راه پله ای سنگی به کوه متصل می شود و به زبان محلی به آن خانه فرهاد (فرهاد دامو) می گویند. در ورودی آن تقریبا یک و نیم متر در دو متر و اتاق ها یکی بزرگ (تقریبا 3*4) و دیگری کوچکتر (تقریبا2*2) است؛ که با دری 1*1.5متری به هم متصلند. بر روی دیواره ها طاقچه هایی تراشیده شده است و برای روشنایی گویا از مشعل استفاده می شده است.

ورودی دخمه فرهاد

اطلاعات زیادی از تاریخچه این اثر به دست نیامد؛ ولی مردم محلی آنرا به فرهاد اسطوره تاریخی دوره ساسانی نسبت می دهند که اثر معروف فرهاد تراش بیستون و بعضی آثار سنگ تراشیده در مناطق دیگر نیز به او منسوب است. در این زمینه گفته شد که فرهاد مدتی در منطقه ماکو و در این خانه! زندگی می کرده و سپس به منطقه بیستون کرمانشاه رفته است!
این دخمه در روستایی در غرب ماکو به نام سنگر واقع شده که تا شهر ماکو چند دقیقه ای بیشتر فاصله ندارد.
پیدا کردن این اثر منحصر به فرد، بدون راهنما بسیار مشکل است. متاسفانه هیچ تابلوی راهنمایی برای پیدا کردن آن وجود ندارد و با توجه به وجود علائم راهنمایی برای رفتن به باغچه جوق عدم توجه به این اثر کم نظیر تاریخی تعجب برانگیز به نظر می رسد.

در غرب و جنوب غربی روستا، کوه کم ارتفاعی وجود دارد که این دخمه در پایین ترین نقطه در جبهه شمالی کوه واقع شده است. در فصل تابستان اطراف دهانه دخمه فرهاد به وسیله درختان پر برگ مخفی شده است و در صورت نداشتن راهنما گردشگران را با مشکل روبرو می کند.
دیواره های سنگی دخمه فرهاد به نحو اعجاب انگیزی صاف و صیقلی است، به نحوی که تراشیدن چنین دیوارهای صافی در دل صخره های سخت کوه حتی در زمان حال هم مشکل به نظر می رسد. داخل دخمه کاملا تاریک است و هیچ منبع نوری وجود ندارد و لازم است منبع نوری مناسبی برای دیدن داخل به همراه داشته باشید. وراتورها و قرن نهم قبل از میلاد به یادگار مانده است این دخمه درماکو به بام فرهادنیز معروف است.
کلیسای زور زور(کلیسای ننه مریم):
این کلیسا بین سالهای 1314-1315م توسط ذکریا اسقف اعظم کلیسای تاتائوس مقدس باطرحی صلیبی وزیرنظر عالیجناب هوانس یرز نقاش معروف به زور زورتسی اداره می شداین بنادر20کیلومتری ماکو ودر روستای بارون واقع می باشد.

قره کلیسا (قره کلیسا، کلیسای طاطائوس یا تادئوس):

قره كلیسا از بناهای مذهبی متعلق به ارامنه بوده كه در جنوب ماکو و 20 كیلومتری شمال شرقی چالدران در كنار روستایی به همین نام واقع شده است. قره در زبان آذری به معنای “سیاه” است و وجه تسمیه این نام سیاه بودن قسمتی از کلیسا است. ظاهرا ساختمان اصلی کلیسا تماما از سنگ های سیاه ساخته شده که پس از بازسازی قسمتی از سنگ ها به وسیله سنگ های سفید جایگزین شده است. به احتمال زیاد این عمل به صورت عمدی انجام شده تا آیندگان از شکل و ظاهر اولیه کلیسا مطلع باشند.
این کلیسا در دوره های مختلفی، به دلایل مختلف ویران و مجددا بازسازی شده است. در سال 1230 میلادی (616 هجری) هنگام حمله چنگیز، قسمت بزرگی از این كلیسا ویران شد، ولی هنگام اقامت هلاكوخان مغول در آذربایجان، خواجه نصیرالدین طوسی به مرمت آن همت گماشت. این كلیسا یك بار نیز در زلزله ای كه در سال 1319 میلادی اتفاق افتاد، ویران شد و بنا بر روایت “آندرانیك هویان”، سندی درباره تعمیر آن به وسیله زكریای قدیس در سال 1329 در دست است. این كلیسا در سال 1691 میلادی با سنگهای سیاه، در سال 1810 به وسیله اسقف ماكو، بنام سیمون بزنونی با نصب سنگ های سفید و در زمان قاجار به وسیله عباس میرزا تعمیر شد. قره كلیسا دارای ویژگی خاص معماری ارمنی بوده و از نظر حجم و تكنیك یكی از با ارزش ترین آثار تاریخی كشور محسوب می شود. این بنا از اشتهار جهانی برخوردار بوده و بسیاری از ارامنه داخل و خارج كشور برای انجام مراسم مذهبی به این كلیسا می آیند.
تادئوس یا طاطائوس (طاطاوس) یكی از حواریون مسیح است که در سال چهل میلادی به ارمنستان آمد و به تبلیغ مسیحیت پرداخت. گروه زیادی به آیین مسیح روی آوردند كه از آن جمله “ساناتروك” پادشاه ارمنستان و دخترش “ساندخت” بود. ولی سلطان كمی بعد پشیمان شد و به مخالفت با آیین جدید پرداخت و دستور داد تا تادئوس، ساندخت (دخترش) و گروهی دیگر که به مسیحیت گرویده بودند (حدود 3500 نفر) را به قتل برسانند.

در سال 302 میلادی، زمان پادشاهی تیرداد از پادشاهان ارمنستان، مسیحیت در این كشور دین رسمی و همگانی شد. مسیحیان ارمنی كه خاطره شهادت تادئوس و ساندخت را نسل به نسل حفظ كرده بودند در محل فرار آنان كلیساهایی بنا كردند كه قره كلیسا یكی از آنهاست. بنا بر عقیده ارامنه كلیسای طاطائوس اولین كلیسایی است كه به دستور مبشرین و حواریون مسیح در دنیا ساخته شده است و چون از نظر مذهبی، شهادت را بزرگترین سعادت برای بشر می دانند، هر سال در روزهای آخر تیرماه و هفته اول مرداد ماه كه مصادف با قتل تادی مقدس و پیروان مسیحی او است در قره كلیسا مراسم خاصی بر پا می دارند.
به هر روی این كلیسا امروزه به مناسبت جشنی سالانه، تابستان ها میعادگاه ارمنیان ایران و حتی كشورهای همسایه است. در هفته اول مرداد ماه، ارمنیان از شهرهای تبریز، ارومیه، تهران، اصفهان، قزوین و… به صورت گروهی و خانوادگی به قره كلیسا می آیند. افزون بر ارمنیان، خانواده هایی از آشوریان و به ندرت خانواده های كاتولیك هم در این جشن شركت می كنند.
یكی از آداب پسندیده در طول زیارت سه روزه، آیین های غسل تعمید كودكان و نوجوانان ارمنی در این كلیسا است. زیرا عده ای براین عقیده اند كه تعمید كودكانشان در نخستین كلیسای حضرت مسیح و محل شهادت حواری آن حضرت، همراه با خیر و بركت است. گروهی نیز فرزندانشان را با نذر و نیت در آنجا غسل تعمید می دهند و به همین خاطر سن غسل تعمید گیرندگان گاه به ۱۵ و ۲۰ سال هم می رسد.
روزهای توقف خانواده ها در قره كلیسا متفاوت است. رسم این است كه سه روز (از اول تا سوم مرداد) باید در آنجا بمانند ولی كسانی كه از راه دور می آیند، گاهی بیش از سه روز می مانند. خانواده هایی هم كه از شهرهای نزدیک می آیند ممكن است فقط روز دوم آنجا باشند، سپس مراجعت كنند.
در اطراف كلیسا، به رغم فراوانی جمعیت در روزهای جشن، ساختمان و بنایی برای بیتوته زائران نیست. خانه های روستایی قره كلیسا (در سیصد متری كلیسا، كه 10 تا 12 خانه است) متعلق به كشاورزان مسلمان روستاست و مورد استفاده مسافران قرار نمی گیرند.
از طرف خلیفه گری ارامنه، در روزهای جشن چادرهایی در اطراف كلیسا نصب شده كه در اختیار مسافران قرار داده می شود. علاوه بر آن؛ گروه زیادی از مسافران با خود چادرهای مسافرتی حمل می كنند تا با مشكل اقامت رو به رو نشوند.
جشن قره كلیسا برای ارمنیان، مجموعه ای از انگیزه های اعتقادی، قومی، سنتی، خانوادگی، عاطفی، تفریحی و همچنین مسافرت و استفاده از آب و هوای ییلاقی و دیدار دوستان و آشنایان است.
تهیه غذا و پرداختن به خوردن و آشامیدن، سرگرمی عمومی خانواده ها را در این سه روز تشكیل می دهد. در بیشتر ساعت های روز و شب سفره و بساط غذا در چادرها یا آستانه چادرها گسترده است و این سفره ها مركز گرد آمدن خانواده ها و آشنایان است. تجدید دیدار با دوستان و آشنایان نیز یكی از ویژگی های این جشن سه روزه است. چنان كه برخی از ارامنه تنها در موقعی كه به قره كلیسا می آیند یكدیگر را ملاقات می كنند. در این سه روز آیین “دعای كلیسا” در روزهای اول و دوم مرداد صبح و عصر برگزار می شود، ولی در روز سوم، تنها یك بار و با آیین ویژه عید به وسیله اسقف اعظم كه از تهران می آید و اسقف تبریز اجرا می شود. شركت در آیین های كلیسا در روزهای جشن اجباری نیست و دیده شده است كه برخی افراد هیچ گاه در این مراسم شركت نمی كنند.
در دو كیلومتری شمال غرب كلیسا، بر بلندایی، نمازخانه ای وجود دارد که طبق گفته ها محل شهادت ساندوخت، اولین شهیده مسیحی است که قدمت آن هم به كهنی قره كلیسا می باشد. این کلیسا در انتهای جاده ای قرار دارد که صرفا برای این کلیسا و یک روستای کوچک ساخته شده است.

بافت قدیمی ماکو:

این منطقه درگذشته بافت اصلی شهر با حصارها وبرج و باروهای بلند خود در زیر سایه کلاهک سنگی بوده با کتیبه های مربوط به دوران صفوی می باشد درضمن دراین بافت حمام قدیمی مربوط به دوران صفوی نیز از دیگرجاذبه های گردشگری است. چشمه معروف حاجی بولاغی نیز بهمراه دیگر چشمه ها دراین بافت قراردارد.

سواحل رود ارس: سواحل رود ارس از چشم ثریاسرچشمه گرفته وخط مرزی ایران وکشور آذربایجان بوده ودرمسیرخودکلیسای سنت اسپانوس(کلیسا خرابه ) و طبیعت زیبای منطقه ،وماهیگیری دراین رودخانه گردشگران زیادی را به خود جلب می کند.و سدارس به گنجایش 1350میلیون مترمکعب بر رودخانه بسته شده است.

پارک ها

1-پارک جنگلی : این پارک درورودی شهروبه فاصله 2کیلومتری ماکو درکناررودخانه زنگمار با درختان انبوه تفرجگاه مناسبی برای مسافران می باشد.
2-پارک شهیدحسین فهمیده: این پارک در کنارترمینال با وسعت کم جوابگوی اهالی خونگرم بشگوز ومسافران است.
3-پارک شادی: این پارک درجنب شهرداری ماکو ودردامنه کوه سبدداغی ودرکناررودخانه زنگمار باطبیعت جنگلی واین پارک با داشتن شهر بازی محل مناسبی برای خانواده ها می باشد.
4-پارک معلم : این پارک بالاتر ازاداره تامین اجتماعی ومابین خیابان امیر کبیر وامام بدون توجه به مساحت کم دربهار وتابستان پذیرائی دوستاران طبیعت می باشد.
5-پارک شهریار : این پارک در سه راهی قره کورپی با تمثیل استاد محمد حسین شهریار ودرکنارپل تاریخی قره کورپی مربوط به دوران صفویه ،محل مناسبی برای خانواده ها می باشد.
6-پارک ستارخان : این پار ک در شهرک ولیعصر (پنج کلاسه )خیابان ستارخان واقع است.
7-پارک لاله: این پارک درمحله برج بلوار مدرس واقع می باشد.

تفرجگاه ها

1-گُوزلو : این تفرجگاه از کوچه اخلاص (ماشین شوئی )محله قزبعلی باتلفیقی از پیاده روی وکوهپیمائی در دامنه کوه آتابیی ودیدن مناظر ماکودرارتفاع1546 مترازسطح دریا با 30-45دقیقه کوهپیمائی ونوشیدن آب چشمه گوزلو واستراحت درسایه درختان سلامتی ونشاط دردامان طبیعت را برای انسان به ارمغان می آورد.
2-دره باغی: این منطقه در5/1کیلومتری ماکودرروستای قلعه جوق وبا گذر از کنارعمارت عزت اله خان خواهرزاده سردارماکو دربین دودره با درختان انبوه وآبشار شِر شِرورودخانه ی زنگمار درآن جریان دارد. به جرات می توان گفت بکرترین منطقه ماکو با آبشارها ودرختان وبوته های جنگلی دل هربیندهای را می رباید.این منطقه برای ورزش های سنگنوردی و ترکینگ و رفتینق و … مناسب می باشد.البته با آثار تاریخی ….
3-سودره سی : این دره 500متری ازروستای رند با آثار تاریخی خود ودرختان گردو وآب روان از دره (ساری سو)محل مناسبی دربهار وتابستان است.
4- چنگیز خان بولاغی : این منطقه که بالاتر ازروستای قره خاج ودرمسیر جاده دسترسی به سد ماکو قراردارد در بهار وتابستان با گذر ازروستای ییلاقی قره خاچ وهوای دلپذیرکه مناسبت جشن بادبادکها نیز برجذابیت این منطقه می افزایدوالبته بارش برف درزمستان محلی برای اسکی خانواده ها فراهم می آورد .
5- دشت حاج سیدعلی : این منطقه در جاده دسترسی به سد ماکو وحد فاصله روستاری تریان ودیبک واقع شده و دراواخربهار تا اوایل پائیز مکان بسیاربکر با دشتهای سرسبز وچشمه های خنک ودرکنارچادرهای عشایر محل مناسبی برای گشت وگذار خانواده ها می باشد.
6-چشم ثریا (بهشت روی زمین): این منطقه درروستای بورالان با طبیعت سرسبز وچشمه های فراوان جاری شده از کوههای آغری ترکیه به سان تالاب با انواع حیوانان وحیات وحش خود دل هرمسافری را می رباید.

گردشگری

تالاب ناور تالاب بورالان تالاب پیراحمد کندی
تالاب آغ گل: این منطقه مابین شهرستانهای ماکو وپلدشت زیستگاه طبیعی میش ،قوچ،کل وبز وپرندگان بومی ومهاجرمانند کبک وچیل می باشد.
سدهای ماکو: سد دانالو ،روستای دانالو –سد ارس ،پلدشت شهرک سدارس-سد شهید قنبری ماکو
رودهای ماکو: رودارس-ساری سو-زنگمار –قره سو
اطلاعات گردشگری
گذری برجاذبه های گردشگری چالدران
کلیسای طاطاووس : یکی ازقدیمی ترین کلیساهای جهان مسیحیت ومتعلق به قرن 7میلادی است همه ساله درمردادماه ارامنه سراسرجهان برای شرکت درمراسم خاص مذهبی دراین محل گرد هم می آیند.
مقبره سیدصدرالدین: یکی از مکانهای دیدنی در4کلیومتری شهر چالدران درروستای سعدل متعلق به سید صدرالدین وزیر اعظم شاه اسماعیل صفوی می باشد.

کلیه ی حقوق متعلق به ثبت بازرگان است