موضوع فعالیت تجاری
موضوع فعالیت تجاری
از آنجا که به صورت کلی در دسته بندی اشخاص حقوقی موضوع حقوق خصوصی، شرکت های تجارتی و مؤسسات غیر تجاری به عنوان دو قالب اصلی در قانون تجارت پیش بینی گردیده اند لذا یکی از تمایزات این اشخاص حقوقی، موضوع فعالیت و یا اهداف هر شخصیت حقوقی می باشد.
لذا موضوع فعالیت شرکت های تجارتی، علی القاعده (بجز شرکت سهامی) تجاری و موضوع فعالیت مؤسسات غیر تجاری نیز می بایستی با مقاصد غیر تجاری باشد. از طرفی برای انجام معاملات تجارتی اشخاص حقوقی، موضوع فعالیت از اهمیت زیادی برخوردار می باشد، معاملات تجارتی مطابق ماده ۴ قانون تجارت احصاء شده است و ملاک تاجر تلقی نمودن اشخاص، نوع فعالیت و معاملات تجارتی می باشد.
یکی از موضوعات مهم در زمینه قانون تحلیلی برای ثبت شرکتها، موضوع فعالیت تجاری است که در ادامه به صورت تخصصی به آن می پردازیم. به عبارت دیگر دامنه عملیات شرکت نمی تواند خارج از موضوع فعالیت ثبت شده باشد.
یکی از اقدامات اولیه برای ثبت شرکت ، تصمیم گیری برای تعیین موضوع فعالیت شرکت است. تعیین موضوع فعالیت شرکت با توجه به نظر شرکا انجام شده و حدود فعالیت شرکت را مشخص می نماید. موضوع فعالیت شرکت نشان دهنده هویت شرکت است و اهدافی را تعیین می کند که شرکت برای انجام آن ثبت شده است.
نکته اصلی این است که موضوع فعالیت شرکت بایستی با ذکر جزییات دقیق و صریح ثبت شود. شخص حقوقی تنها درباره موضوعاتی می تواند فعالیت داشته باشد که در موضوع فعالیت شرکت به طور واضح و صریح مشخص شده باشد. به همین دلیل، برخی از شرکت ها از عناوین کلی مانند کلیه امور تجاری و اقتصادی و فروش کالاهای بازرگانی استفاده می کنند که در نهایت به کار بردن این عناوین بیشتر باعث سردرگمی می شود.
علت اینکه اساسنامه بر تعیین موضوع فعالیت تاکید دارد این است که هیات مدیره و مدیران اجرایی شرکت نتوانند در فعالیت های خارج از موضوع فعالیت سرمایه گذاری کنند.
انواع شرکت های تجاری از نظر موضوع فعالیت شرکت به دو دسته کلی تقسیم می شوند :
1. شرکت های شکلاَ تجاری
شرکت هایی که بدون در نظر گرفتن نوع فعالیتشان تنها به این دلیل که در قالب مشخص شده در قانون تجارت تاسیس شوند تجاری به شمار می روند. بدون در نظر گرفتن این که موضوع فعالیت آن ها تجاری باشد یا خیر. مانند شرکت سهامی که شکلاَ تجاری هستند حتی اگر فعالیت تجاری نداشته باشند.
2. شرکت های موضوعاَ تجاری
شرکت هایی که برای تجاری محسوب شدن ، نیاز دارند تا فعالیت های تجاری انجام دهند یعنی موضوع فعالیت شرکت باید تجاری در نظر گرفته شده باشد تا آن شرکت تجاری به حساب آید در غیر این صورت تجاری نیست.
به عنوان مثال می توان شرکت تعاونی مسکن را نام برد که با فرض غیرتجاری راه اندازی می شوند تا نیاز اعضا به داشتن مسکن را برطرف نمایند اما ممکن است با ساخت و ساز متعدد و بیش از نیاز اعضا ، تعدادی از واحدهای مسکونی را به افرادی که جزو اعضا نیستند بفروشند که این اقدام معامله تجاری به حساب می آید.
در خصوص نحوه انتخاب موضوع شرکت بایستی به نکات زیر دقت نمود :
- معین بودن موضوع فعالیت شرکت : موضوع معامله یا قرارداد باید کاملا مشخص باشد زیرا یکی از شرایط لازم برای اثبات صحت معامله به شمار می رود. به این ترتیب، عقد قرارداد برای موضوعات نامشخص و مبهم، باطل خواهد بود.
- قانونی بودن موضوع قرارداد : موضوع قرارداد باید مشروع و قانونی باشد. بنابراین از نظر قانونی نمی توان برای یک موضوع غیرقانونی یا نامشروع هیچ گونه قراردادی تنظیم نمود.
از نمونه فعالیت هایی که طبق قوانین کشور توسط اشخاص ممنوع اعلام شده است می توان به موارد زیر اشاره نمود :
ترویج و آموزش علوم غیر اسلامی و غیر دینی ، خرید و فروش اشیای عتیقه و میراث فرهنگی و هنری ، ممنوعیت استفاده از تجهیزات ماهواره ای ، ممنوعیت خرید و فروش و نگهداری مواد مخدر ، ساخت و نگهداری سلاح و مهمات جنگی ، ساخت، خرید، فروش و حمل مشروبات الکلی
- موضوعات نیازمند به اخذ مجوز : برخی از موضوع فعالیت ها بدون اینکه نیاز داشته باشند تا از مراجع ذیصلاح مجوز دریافت کنند، قابلیت ثبت شدن در سامانه ثبت شرکتها را دارند . در صورتی که موضوع انتخاب شده نیاز به موافقت مرجع خاصی داشته باشد، لازم است که قبل از اقدام به ثبت شرکت ، برای دریافت مجوزهای لازم اقدامات لازم را انجام نمود.
ماده ۲. معاملات تجارتی از قرار ذیل است:
١. خرید یا تحصیل هر نوع مال منقول به قصد فروش یا اجاره اعم از این که تصف در آن شده یا نشده باشد.
۲. تصدی به حمل و نقل از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحوی که باشد.
٣. هر قسم عملیات دلالی یا حق العمل کاری (کمیسیون) و یا عاملی و همچنین تصدی به هر نوع تأسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد می شود از قبیل تسهيل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رساندن ملزومات و غيره.
۴. تاسیس و به کار انداختن هر قسم کارخانه مشروط بر این که برای رفع حوائج شخصی نباشد.
۵ تصدی به عمليات جراحی
۶ تصدی به هر قسم نمایشگاه های عمومی
۷. هر قسم عمليات صرافی و بانکی
۰۸ معاملات برواتی اعم از این که بین تاجر یا غير تاجر باشد.
9. عملیات بیمه بحری و غیر بحری
۱۰. کشتی سازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات
راجع به آنها در پیش نویس لوایح قانون تجارت به موضوع فعالیت تجاری به شرح ذیل اشاره شده است:
هرگونه فعالیت توزیعی یا خدماتی مانند، خرید یا تحصیل هر نوع مال جاندار یا بی جان، مادی یا غیرمادی به قصد فروش یا اجاره، هرچند که از طریق شبکه های الکترونیک و در فضای مجازی انجام شده باشد. تصدی به هر نوع تأسیساتی که برای تسهیل زندگی و تدارک و عرضه کالا یا خدمات ایجاد می شود، از قبیل؛ امانت فروشی ها، انبارهای عمومی، بنگاه های کاریابی و تأمین خدمه آبرسانی، گازرسانی، برق رسانی، خدمات رایانه ای، تهیه و رساندن ملزومات مانند تدارک نیازهای روزانه منازل و اماکن و سوخت و انرژی مور دنیاز کارخانجات، کشتی ها و امثال آن. تصدی به هر نوع تأسیسات از قبیل مجتمع های تفریحی یا ورزشی، هتل ها و مهمانسراها، کمپینگها، پارکینگ های عمومی، سالن های مختص جشن ها و میهمانی ها و کنفرانس ها، سالن های آرایش و زیبایی و مجتمع های خدمات بهداشتی، داروخانه ها و مؤسساتی که خدمات تبلیغاتی و مهندسی و فنی ارائه می دهند.
هرگونه فعالیت تولیدی یا صنعتی مانند: تأسیس و بهره برداری از هر قسم کارخانه، اعم از تأسیسات تبدیل یا تولید هر نوع مواد مصرفی و مواد اوليه و ساخت انواع ماشین آلات صنعتی، تولیدی، کشاورزی و بهداشتی، انواع خودروها، کشتیها، هواپیماها و معاملات راجع به آنها. تأسیس و بهره برداری از مجتمع های کشاورزی، دامپروری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور و کشتارگاه ها و امثال آن)..
تصدی به هر نوع عملیات حمل و نقل کالا یا مسافر از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحو که باشد.
بهره برداری از معادن، در خشکی باشد یا در آب، اعم از معادن مربوط به جمادات، مایعات، یا گازها و همچنین تصدی به هر قسم نمایشگاه عمومی از قبیل سینماهای تئاترها، سیرکها، باغ وحشها، استادیوم های ورزشی، فرهنگسراها، موزه ها، نمایشگاه منطقه ای یا بین المللی کالاها، صنایع و امثال آن . .
هرگونه فعالیت مالی مانند: تصدی به عملیات بانکی، صرافی، مؤسسات مالی و اعتباری و صندوق های قرض الحسنه و عمليات بورس و بیمه و هر نوع عملیات براتی اعم از صدور و انتقال یا ظهرنویسی برات یا سفته اعم از کاغذی و الکترونیکی
هرگونه فعالیت معاضدتی و واسطه ای مانند: تصدی به عملیات دلالی و تسهیل معاملات منقول یا غیرمنقول. همچنین تصدی به هر قسم حق العمل کاری، نمایندگی تجارتی و عملیات حراجی
کلیه ی حقوق متعلق به ثبت بازرگان است