توصیف اختراع و خلاصه توصیف اختراع

در این مطلب توصیف اختراع و خلاصه توصیف اختراع(توصیف اختراع چیست؟ ، توصیف اختراع نمونه ، نمونه توصیف اختراع ثبت شده ، فرم توصیف اختراع ، راهنمای توصیف اختراع ، قالب توصیف اختراع ، نمونه خلاصه توصیف اختراع) کاملا شرح داده می‌شود.

سوال‌هایی که در این متن پاسخ داده شده اند:

توصیف اختراع چیست؟

راهنمای توصیف اختراع چگونه است؟

نمونه توصیف اختراع ثبت شده چگونه است؟

قالب کلی توصیف اختراع چگونه است؟

توصیف اختراع

حق اختراع یک قرارداد دوجانبه است که ازطرف دولت و قوه حاکمه با مخترع بسته می شود و دولت به مخترع در قبال افشای جزئیات اختراع و کمکی که به توسعه صنعتی و تکنولوژی آن کشور می نماید یک حق انحصاری غالباً 20 ساله برای وی قائل می شود و برای تحقق این عقد دوجانبه متقاضی باید با ذکر جزئیات اختراع خود را توصیف و افشا نماید تا هر شخصی که در همان رشته فنی مهارت دارد بتواند آن‌را بازسازی کند و اختراع را طبق توصیف و نقشه آن بدون هیچ تلاش اختراعی یا نوآورانه اجرا کند.

اگر چنین نباشد ، اختراع ممکن است ثبت نشود یا اگر در دادگاه دعوی مطرح شود ممکن است باطل شود. توصیف اختراع باید بصورت صریح و گویا ،اختراع را افشا کند تا شرط توانمندسازی (ENABLING)، ساخت و تولید اختراع توسط شخصی که مهارت فنی عادی در آن رشته را دارد فراهم گردد و توسط اشخاص دارای مهارت عادی تکنیکی ادعاهای اختراع را درک نماید و بدون تجربه وتخصص زیاد (EXTRA EXPERIECE) آنرا دوباره سازی (پیاده سازی) نماید، در توصیف متقاضی چگونگی ساخت اختراع و کابردها و مزایای آنرا ذکر می کند.

ولیکن در تنظیم و تنسیق توصیف اختراع و سایر ضمائم اظهارنامه اختراع ، کشورها سعی می کنند حتی الامکان ازنظر شکلی قواعد خود را با هم یکسان نمایند و درخصوص توضیح اختراع یک سری معیارهای مشترک برای تنظیم آن درنظر گرفته اند که به تفصیل با توجه به آیین نامه اجرایی قانون 1386 به بیان آن می پردازیم.

قالب توصیف اختراع

برای ارائه شرح و توصیف موضوع اختراع لازم است که 9 بند توضیح داده شده در قسمت ذیل را بند بند با ذکر هر تیتر وتوضیحات مربوطه که به صورت صریح و با جزءیات کامل می باشد را در قالب فایل word یا pdf در قسمت ضمائم پیوست نمائید.

ماده 10 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 درخصوص نحوه تنظیم توصیف اختراع مقرر می دارد ؛توصیف اختراع باید صریح و همراه با جزئیات کامل و مشتمل بر نکات زیر باشد:

الف- عنوان اختراع باید به گونه ای مطرح شود که نکته نوآورانه و فن نوآورانه را داشته باشد.

در پیاده سازی و تنظیم توصیف نخست عنوان اختراع که ترجیحاً بین 3 تا 10 کلمه است باید در مبدأ توصیف اختراع ذکر شود و غالباً این عنوان عیناً همان عنوان مندرج در اظهارنامه اختراع است و ترجیحا” از کلماتی مانند” بهتر “و “نوین” و “جدید” استفاده نشودو همچنین می بایست عنوان لاتین اختراع در این قسمت نیز ذکر گردد

ب- زمینه فنی اختراع مربوط (BACKGROUND OF ART) یا THE INVENTION) FILED OF)؛

اختراعات اعم از اینکه مربوط به فرآیند یا فرآورده باشد نوآوری تکنیکی و زمینه فنی آن ممکن است یکی از شاخه های علم مانند مکانیک، الکترونیک ،شیمی، متالوژی، برق، سلاحها، فیزیک، بیوتکنولوژی، مواد زیستی، شیمی آلی، فناوری اطلاعات کشاورزی و …. باشند که مخترع باید درابتدا زمینه فنی اختراع مربوط را بیان نماید.

ج- مشکل فنی و بیان اهداف اختراع:

بطورکلی اختراع به معنی ارائه راه حل نوآورانه برای حل یک مشکل فنی در صنعت است که در قالب فرآیند یا فرآورده متجلی می شود و متقاضی در وهله اول باید بیان نماید که پس از تفکر و تدبر به یک مشکل فنی در رشته ای از صنعت پی برده و برای حل آن مشکل فنی راه حل نوآورانه ای ارائه نموده تا به ذهن مخاطب و کارشناس بررسی کننده اختراع این موضوع کلید بخورد که اختراع محقق شده است و موضوع ادعایی در صورت تحقق سایر شرایط می تواند اختراع محسوب شود فلذا متقاضی باید ابتدا مشکل فنی موجود در صنعت و اهداف خود از اختراع مورد نظر را بیان کند تا قابلیت اختراعی بودن موضوع محقق شود.

د- شرح وضعیت دانش فنی پیشین :

بطورکلی مخترع شخصی است که از دانشهای مختلفی که در جامعه وارد حوزه قلمرو عمومی مالکیت شده است استفاده نموده و با این دانش پایه زمینه ایجاد و خلق اختراعات و فناوریهای نو را فراهم می آورد.

بدین ترتیب متقاضی باید دانش فنی پیشین و سابقه پیشرفت هایی که در رابطه با اختراع ادعایی وجود دارد را بیان نماید به نحوی که برای درک و جدید بودن اختراع کفایت کند پر واضح است که بیان عملکردهای مختلف دانش فنی پیشین و ارزیابی و سنجش آن می تواند به نوعی مبین و روشنگر دانش گذشته باشد و با بررسی دانش موجود به نوآور بودن اختراع پی برد و بطور کلی بیان دانش فنی پیشین برای احراز گام ابتکاری الزامی است و گستره دانش فنی پیشین شامل اطلاعات عمومی و اسناد مکتوب و غیرمکتوب به زبانهای مختلف می تواند باشد .

متقاضی برای دستیابی به دانش پیشین می تواند در سایت های مربوطه جستجو نموده و یا در سایت روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران (لینک راهنمای جستجو در صفحه اول سایت موجود می باشد) به سابقه یابی تکنیک خود در اختراعات ثبت شده و همچنین برای سابقه یابی در سطح بین المللی لازم است تکنیک کاری یا کلمات کلیدی در خصوص ادعای خود را به انگلیسی در http://www.google.com/patents جستجو کرده و سوابق ثبتی در سطح بین المللی را پیدا کرده و بررسی های به عمل آمده را در این قسمت ذکر نمائید.

ه- ارائه راه حل برای مشکل فنی موجود همراه با شرح دقیق و کافی و یکپارچه اختراع:

در توضیح اختراع مخترع باید به طور روشن و گویا دانش موجود خود را افشا نماید و به گونه ای دانش موجود خود را تشریح کند که هرکس دارای مهارت فنی عادی، بدون ابتکار خاصی، قادر باشد با بازخوانی شرح موجود اختراع مورد نظر را بسازد و این شرح اختراع باید دقیق و کافی و بطور یکپارچه بیان شود تا افشا کافی و مؤثر و شرط ساخت اختراع (ENABLING) به طور کامل محقق شود وبیان دانش موجود وارایه راه حل برای مشکل فنی موجود باید بطور مؤثر و کافی تشریح و توصیف شود.

و- توضیح اشکال، نقشه ها، نمودارها درصورت وجود:

به نحوی که یک متخصص در آن زمینه بتواند اختراع را درک و ارتباط اجزای آن را دریابد ارجاع به شماره هایی که برای بیان ویژگی های اختراع در نقشه آمده است الزامی است.

برای درک بهتر اختراع درصورتیکه، اشکال یا نقشه یا نمودارهایی لازم باشد متقاضی باید آنرا بنحوی که یک متخصص در آن زمینه قادر باشد آنرا دریابد ترسیم و تنظیم نماید و تعبیه این بند نیز به نوعی در راستای افشای کامل و مؤثر اختراع است. لازم به ذکر است نقشه ها و نمودار باید توسط نرم افزار های مربوطه ترسیم شوند و فایل آن ها به صورت pdf یا word یا Image ارائه گردد. به عنوان مثال نقشه های مدار با نرم افزار Protel و یا PCB ارائه گردد.

اگر موضوع مورد ادعای اختراع دستگاه یا یک وسیله باشد نقشه می بایست جزئیات فنی آن را به صورت خلاصه و بصری نمایش دهد. می توانید از نرم افزار های نقشه کشی صنعتی همانند AutoCAD و 3DMax یا spss و … جهت تهیه نقشه استفاده نمایید.

اگر موضوع مورد ادعای اختراع یک فرآیند یا الگوریتم صنعتی باشد مراحل فرآیند را به صورت بلوک دیاگرام به عنوان نقشه ارائه دهید و همچنین اگر موضوع مورد ادعای اختراع سنتز شیمیایی باشد فرمولاسیون (ترکیبات با ذکر نسبت مواد ترکیبی) را به عنوان نقشه ارائه دهید.

خلاصه توصیف اختراع

اطلاعات اختراع برخلاف سایر اطلاعات موجود اعم از مقاله و کتاب و فیلم و…، دسته بندی شده و به تفکیک می باشد و متقاضی و محقق و کارشناس بررسی کننده پرونده و غیره با بررسی خلاصه اختراع قادر خواهند بود در کوتاه ترین زمان ممکن، اطلاعات لازم و مفید و مسائل فنی و راه حلهای ارائه شده را بطور مختصر و مفید مطالعه کنند. در تنظیم و پیاده سازی قالب توصیف اختراع(راهنمای توصیف اختراع) کشورهای مختلف استانداردهای خاصی را تعریف می کنند ولیکن آنچه که به نوعی در بین کشورها رایج است اقلام زیر باشد(نمونه توصیف اختراع ثبت شده به این صورت است).

1- مقصود اختراع (OBJECT OF THE INVENTION)

2- برجستگی های تکنیکی اختراع (FEATURES OF THE INVENTION)

3- زمینه فنی اظهارنامه اختراع (FIELD OF APPLICATION)

4- پیشنهاد جایگزین (چاره دیگر) اگر مقتضی باشد(ALTERNATIVE IF APPROPRIATE)

5- مثالها و یا نقشه ها اگر مقتضی باشد. (examples AND / OR DRAWINGS IF APPROPRIATE)

توضیح اختراع(راهنمای توصیف اختراع)

ولیکن برطبق ماده 13 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 در خلاصه توصیف اختراع (راهنمای توصیف اختراع)باید به شرح ذیل عمل شود:

1- با عنوان اختراع شروع شود.

2- زمینه فنی که اختراع به آن تعلق دارد را تعیین کند تا در جستجوی سوابق اخترع ادعایی مورد استفاده قرار گیرد.

3- مشکل فنی، اساس راه حل ارائه شده برای آن را و همچنین کاربرد یا کاربردهای اصلی اختراع را بطور اجمالی روشن نماید (چونکه در توصیف اختراع این موارد باید به تفصیل بیان شود و نمونه توصیف اختراع ثبت شده را باید به همین ترتیب نوشت)

4- درصورت لزوم خلاصه اختراع باید مشتمل به فرمول های شیمیایی یا معادلات ریاضی باشد تا براساس آنها ویژگی های اختراع به بهترین شکل بیان شود.

5- درصورتی که برای توضیح اختراع ارجاع به نقشه ضرورت داشته باشد، پس از توضیح خلاصه هر قسمت باید نشانه های ارجاع دهنده به هریک از نقشه ها در داخل پرانتز ذکر گردد فلذا اگر برای بیان اجمالی اختراع مثالها یا نقشه ها مقتضی باشد باید ضمیمه شود.

6- در خلاصه اختراع بیشتر باید برجستگی های تکنیکی و فنی اختراع ذکر شود نه مزایا و ارزش اختراع

7- در قوانین ملی بسیاری از کشورها برای میزان و حجم مطالب خلاصه اختراع، معیار و محدودیت تعداد کلمات در نظر گرفته شده است ودر کشور ما باید این بیان بین 70 تا 200 کلمه باشد.