گزارش حسابرسی
گزارش حسابرسی
حسابرسی عبارتست از فرآیندی که به شکل جمعآوری و ارزیابی بیطرفانهٔ شواهد دربارهٔ ادعاهای مربوط به فعالیتها و وقایع اقتصادی برای تعیین میزان انطباق این ادعاها با معیارهایی که از پیش تعیینشده است و گزارش نتایج به اشخاص ذینفع («بیانیهٔ مفاهیم بنیادی حسابرسی»)
بمنظور اظهارنظر حسابرسان در مرحله گزارشگری دو جنبه وجود دارد:
نوع گزارش استاندارد مقبول تنها برای زمانی است که صورتهای مالی طبق اصول پذیرفته شده حسابداری شامل افشای کافی و با استفاده از مبنای یکنواخت با دوره قبل ارائه شده است. محدودیت با اهمیت و یا اساسی دردامنه رسیدگی وجود نداشته باشد. آثار هرگونه ابهام اساسی موجود که می تواند اثری با اهمیت بر صورت های مالی داشته باشد به صورتیکه منطقی برآورد شود.
“حسابرسان در این گزارش بیان می نمایند که رسیدگی های آنان بر اساس استاندادهای حسابرسی انجام شده است و صورت های مالی مطابق با اصول حسابداری است.”
در برخی از شرایط خاص، حسابرس با وجود صدور نظر مقبول، عباراتی توضیحی را به گزارش استاندارد اضافه می نماید.
چنانکه آثار ناشی از موارد انحراف از استانداردهای حسابداری و محدودیت در رسیدگی به تنهایی یا در مجموع بر صورت های مالی اساسی با اهمیت بوده اما اساسی نباشد، نوع اظهارنظر حسابرس مشروط خواهد بود.
“به استثناء موارد ناشی از عدم امکان دسترسی به شواهد و یا انحرافات با اهمیت از اصول حسابداری، صورتهای مالی مطابق با اصول حسابداری است.”
در حالاتی که یک یاز موارد انحراف از استانداردهای حسابداری به تنهایی یا تعدادی از آن ها در مجموع دارای اثرات اساسی بر صورت های مالی مورد رسیدگی باشد، نوع اظهارنظر حسابرس مردود خواهد گردید.
“صورتهای مالی با اصول حسابداری مطابقت ندارد.”
در حالاتی که حسابرس در رسیدگی های خود با محدودیت یا ابهام اساسی مواجه شود به نحوی که امکان اظهارنظر نسبت به صورت های مالی فراهم نگردد، حسابرس نسبت به صورت های مالی گزارش عدم اظهارنظر صادر خواهد شد. ابهام مواردی می باشد که به دلیل مبهم بودن نتایج نهایی، حسابرس قادر به تعیین تاثیر آن مورد بر صورت های مالی نمی باشد.
هدف اساسى از انجام هر حسابرسى آن است که حسابرس با بررسى نتايج حاصله از رسيدگى به دفاتر و مدارکى که صورتهاى مالى نهائى مؤسسه مورد رسيدگى به آنها متّکى است و با توجه به اطلاعات و توضيحات مختلفى که در جريان اين رسيدگىها کسب مىشود، نسبت به درستى صورتهاى مالى مذکور يک عقيدهٔ حرفهاى اظهار نمايد. اين اظهارنظر در طى گزارشى موسوم به گزارش حسابرسي يا گزارش حسابرس يا گزارش حسابرسان بهعنوان شخص يا مقامى که انجام حسابرسى را به حسابرس محوّل نموده است ارائه مىگردد، که برحسب اقتضاء ممکن است به يکى از دو صورت کوتاه يا تفصيلى صادر گردد. نکاتى که در گزارش حسابرس قيد مىشود تابع نوع حسابرسي، حدود رسيدگى و بالاخره منظورى که حسابرسى به خاطر آن صورت گرفته است، مىباشد.
ليکن گزارش حسابرس در هر صورت بايد متکى به نتايج حاصله از رسيدگىهاى انجام شده و حاوى اظهارنظر صريح وى مبنى بر تائيد و يا تائيد مشروط و يا رد صورتهاى مالى مورد رسيدگى باشد. بديهى است در مواردى بهعلت عدم دسترسى به مدارک و اطلاعات لازم و يا بهعلت کامل و يا کافى نبودن اطلاعات و مدارک موجود، يا رسيدگى به آنها نمىتوان بهطور قاطعى نتيجهگيرى نمود و بنابراين حسابرس به ناچار در گزارش خود از اظهارنظر صريح نسبت به بعضى موارد خوددارى نموده و فقط نسبت به بقيهٔ محتوى صورتهاى مالى مورد گزارش اظهار عقيده مىنمايد. در بعضى موارد ديگر حسابرس بهطور کلى از اظهارنظر نسبت به صورتهاى مالى خوددارى نموده و در مواردى ممکن است اصولاً قادر به ارائهٔ هيچگونه گزارشى نباشد. البته بايد دانست که از نقطه نظر حرفهاى فقط در موارد بسيار استثنائى حسابرس به اين روشها توسّل جسته و در موارد عادى لازم است حسابرس در انجام وظايف خود و اتخاذ همهگونه تدابير حرفهاي، از لحاظ انجام رسيدگىهاى مقتضى منتهاى جديت لازم را معمول دارد بهطورى که در پايان حسابرسى بتواند نسبت به صورتهاى مالى مورد رسيدگى و کليهٔ مواردىکه بهنحوى از انحاء در صحت يا سقم صورتهاى مذکور تأثير دارند به يک عقيدهٔ حرفهاى دست يافته و بهطور صريح نسبت به آنها اظهار عقيده نمايد.
گزارشى که حسابرس در پايان رسيدگىهاى خود تحت عنوان گزارش حسابرس ارائه مىنمايد معمولاً بهصورت بسيار مختصرى که به گزارش کوتاه موسوم است تهيه شده و گزارش تفصيلي اکثراً در مواردى تهيه و ارائه مىگردد که حسابرسى به منظور ويژهاي، مثلاً رسيدگى به تقلّبات احتمالى يا تعيين ارزش ويژهٔ يک مؤسسه، انجام گرفته و يا آنکه صاحبکار به علل خاصى گزارش حسابرس را به آنصورت درخواست نموده باشد.
در بسيارى از موارد عادي، مؤسسات و سازمانها از حسابرسان خود درخواست مىنمايند که علاوه بر گزارش استاندارد يا کوتاه حسابرسى که جهت ارائه به ارکان عاليهٔ مؤسسه مثلاً مجمع عمومى سهامداران، يا هيئت مديره و با اشخاص و دستگاههاى ثالث ذىعلاقه، مثلاً بانکها، بورس سهام يا مقامات مالياتى مورد استفاده قرار مىگيرد، گزارشى نيز به فرم تفصيلي تهيه نمايند که به منظور اطلاع بيشتر مديران اجرائى و کارکنان عالىرتبهٔ مؤسسه از جزئيات رسيدگىهاى انجام شده و نتايج بهدست آمده و بهخصوص نظرات حسابرس دربارهٔ وضع مالى مؤسسه و نتايج مالى حاصله از عمليات آن، و همچنين نظرات وى دربارهٔ کفايت و مناسبت سيستم کنترل داخلى مورد عمل در مؤسسه و اصلاحاتى که جهت بهبود آن ممکن است ضرورت داشته باشد، مورد استفاده قرار گيرد، در مواردى نيز حسابرسان اقدام به تهيهٔ گزارش واحدى به فرم تفصيلى مىنمايند که خلاصهٔ نظرات حسابرس (بهصورتى که معمولاً در گزارش کوتاه قيد مىشود) در آغاز با پايان گزارش درج مىگردد، ليکن بايد دانست که اين روش در حسابرسىهاى عادى چندان معمول نمىباشد.
کلیه ی حقوق متعلق به ثبت شرکت بازرگان است