دستور العمل تشكيل تعاونيها – مراحل تشکیل تعاونی چیست؟ – نمونه فرم های تشکیل تعاونی – شرکت تعاونی توزیع و تولید – شرکت تعاونی عام و خاص – هدف های تشکیل تعاونی چیست؟

کلیات

ماده1

شرکتهای تعاونی به لحاظ نوع فعالیت به دو دسته تقسیم می‌شوند
الف – شرکت تعاونی تولید: شرکتی است که به منظور اشتغال اعضاء در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می‌نماید
ب– شرکت تعاونی توزیع: شرکتی است که در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازمندیهای اعضاء فعالیت می‌نماید.
تبصره– در شرکت تعاونی، تعدد نوع و موضوع فعالیت با ارائه طرح پیشنهادی مجاز است.

ماده2

شرکتهای تعاونی به لحاظ عضویت به دو دسته تقسیم می‌شوند.
الف– شرکت تعاونی عام: شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد می‌باشد و موسسین یا شرکت باید برای تأمین قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش سرمایه شرکت سهام آنرا به عموم عرضه نمایند.
ب– شرکت تعاونی خاص: شرکتی است که عضویت در آن منحصراً برای گروهی خاص از قبیل : کارگران، کارمندان، کشاورزان، دانشجویان، ایثارگران، زنان، مشاغل خاص و نظایر اینها آزاد باشد، بدیهی است تعاونی موظف به پذیرش متقاضیان واجد شرایط بوده و از این نظر محدودیتی برای عضویت وجود ندارد.

تبصره1– در تابلوها و سربرگهای شرکتهای تعاونی ذکر عنوان «تعاونی» ضروری است و باید بطور خوانا قید شود.

تبصره2– برای واحدهای صنفی شهرستانها و برای هر واحد کارمندی و کارگری فقط یک شرکت تعاونی در هر موضوع فعالیت تشکیل می‌شود.

تبصره3– شرکتهای تعاونی با بیش از 500 عضو و اتحادیه‌هایی که تعداد اعضاء تعاونیهای عضو آنها مجموعاً بیش از 2000 عضو باشد، «تعاونی بزرگ» محسوب می‌شوند.

ماده 3

در انواع شركتها و اتحاديه هاي تعاوني تعداد اعضاء در زمان ثبت و دوران فعاليت بايد طبق طرح تأسيس و تغييرات بعدي آن بوده و رعايت مورازد زير الزامي است.

الف) حداقل تعداد اعضاء در زمان ثبت و دوران فعاليت شركتهاي تعاوني نبايد از 7 نفر عضو كمتر باشد
ب) در شركتهاي تعاوني اشتغالزا كه به منظور ايجاد اشتغال توليدي يا خدماتي با استفاده از كمكهاي دولتي براي اعضاء تشكيل مي‌شوند . تعداد اعضاء بايستي حداقل معادل 50% مشاغل دائمي طرح تعاوني باشد.
ج) در شركتهاي تعاوني كه بدون استفاده از كمكهاي دولتي و يا با هدف سرمايه گذاري تشكيل مي شوند و حداقل 50% سرمايه گذاري طرح توسط اعضاء تأمين مي‌گردد. رعايت بند (ب) الزامي نمي‌باشد.
د) حداكثر تعداد اعضاء در تعاونيهاي مسكن (تأمين مسكن اعضاء) متناسب با اهليت ( دانش و تجربه) مديران تعاوني بنابه تشخيص ادارات كل تعاون تعيين مي‌گردد.
هـ) رعايت تبصره 2 ماده 2 دستورالعمل تشكيل تعاونيها درخصوص تعاونيهاي فوق الذكر الزامي نمي‌باشد.

ماده4

تعيين ميزان سرمايه و ارزش سهام بعهده هيأت مؤسس تعاوني است و ميزان آن در اساسنامه مصوب ذكر خواهد شد. بدیهی است هر تعاونی وقتی تشکیل و ثبت میشود که حداقل یک سوم سرمایه آن تأدیه و چنانچه بصورت نقدی و جنسی باشد تقویم و تسلیم شده باشد.
تبصره1– در شركتهاي تعاوني سرمايه‌گذاري حداقل ميزان سرمايه 000/000/000/1 ريال تعيين مي‌گردد.
تبصره2– اعضای تعاونی مکلفند مبلغ تعهد شده سهم خود را ظرف مدت مقرر در اساسنامه که نباید از دو سال بیشتر باشد تادیه نمایند.

ماده5

سهم اعضاء درتأمین سرمایه تعاونی برابر است مگر اینکه مجمع عمومی تصویب نماید که برخی از اعضاء سهم بیشتری خریداری نمایند. در این صورت حداکثر میزان سهم هر عضو نباید از 30 درصد کل سرمایه تعاونی تجاوز نماید.

ماده6

اتحادیه تعاونی با عضویت شرکتهای و تعاونیهای داوطلب و با حداقل 7 عضو که دارای موضوع فعالیت واحد باشند در سطح شهرستان یا استان تشکیل می‌شوند.
تبصره1– شرکتهای تعاونی و اتحادیه‌های استانی می‌توانند نسبت به تشکیل اتحادیه‌های مرکزی اقدام نمایند.
تبصره2– هر شرکت تعاونی می‌تواند فقط عضو یک اتحادیه شهرستانی، استانی و یا مرکزی باشد، در هر حال عضویت در بیش از یک اتحادیه، برای شرکت تعاونی با تعدد موضوع فعالیت بلامانع است.
تبصره3– تشکیل اتحادیه مرکزی با مجوز وزارت تعاون خواهد بود.
تبصره4– اعضای هیات مدیره اتحادیه از نمایندگان تعاونیهای عضو و به عنوان شخص حقیقی و اعضای هیات بازرس اتحادیه‌از نمایندگان تعاونیهای عضو و یا سایرین تعیین می‌شوند.
تبصره5– حداقل تعداد اعضاء اتحاديه‌هاي سراسري در زمان ثبت و دوران فعاليت 15 عضو تعيين مي‌گردد. اعضاء اتحاديه‌هاي سراسري، اتحاديه‌هاي استاني مي‌باشند.
در شرايط خاص كه تشكيل اتحاديه سراسري ضروري است و تعداداعضاء به حد نصاب نمي‌رسد، تشكيل اتحاديه با مجوز وزير تعاون و رعايت حداقل قانوني بلامانع است.

ب ) مراحل تشکیل تعاونیها

ماده 7- برای تشکیل تعاونی، هیات مؤسس متشکل از متقاضیان حائز شرایط قانونی، نسبت به تهیه طرح پیشنهادی و تنظیم اساسنامه منطبق بر قانون بخش تعاونی، دعوت به عضویت افراد واجد شرایط و تشکیل اولین مجمع عمومی عادی جهت تصویب اساسنامه و تعیین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان و سایر وظایف مجمع عمومی عادی اقدام می‌نماید.

تبصره– موسسین تعاونی باید با قوانین و مقررات تعاونیها آشنائی کافی داشته باشند و در صورت نیاز در کلاسهای آموزشی یکروزه که اداره کل تعاون استان تعیین می‌کند و زمان تشکیل آن حداکثر یک هفته از تاریخ تسلیم تقاضا خواهد بود شرکت نمایند.

ماده 8

هیات مؤسس در طرح پیشنهادی، ضرورت تأسیس تعاونی و ارائه دلایل توجیهی مبنی بر تناسب هدفهای تشکیل تعاونی با هدفها و برنامه‌های مصوب جمهوری اسلامی ایران با ذکر میزان سرمایه ثابت و در گردش مورد نیاز طرح، تعداد و مشخصات داوطلبان، قید میزان سهم لازم التادیه هر عضو، سوابق و مهارتهای آنان در رشته فعالیت موردنظر، نام شعبه صندوق تعاون برای افتتاح حسابهای تعاونی را ذکر نموده و با معرفی نماینده تام‌الاختیار (طبق فرم شماره1) به اداره کل تعاون ارائه می‌نماید.

تبصره1– مدارکی که هیات موسس بایستی ارائه نماید

الف– تصویر شناسنامه و مدارک تحصیلی
ب– گواهی پایان خدمت نظام وظیفه عمومی یا معافیت
ج– برگ عدم سوء پیشینه

تبصره2– کارکنان رسمی و پیمانی دولت با ارائه گواهی یا حکم کارگزینی از بند ب و ج معافند

ماده 9

اداره کل / اداره تعاون پس از وصول تقاضای تشکیل تعاونی و بررسی طرح پیشنهادی در مدت 5 روز نظر مثبت یا منفی خود را به هیات مؤسس اعلام و در صورت موافقت (طبق فرم شماره 2) نمونه اساسنامه و فرمهای مورد نیاز را در اختیار نماینده هیات موسس قرار خواهد داد.

ماده 10

هیات موسس پس از اخذ موافقنامه تشکیل باید اقدامات زیر را انجام دهد

الف– دریافت مجوز فعالیت در موضوع طرح پیشنهادی از مراجع ذیربط (در صورت نیاز به مجوز فعالیت) به نام اعضای هیات موسس تعاونی در شرف تأسیس
ب– تدوین اساسنامه پیشنهادی
ج– افتتاح حساب به نام «تعاونی در شرف تأسیس» در بانك توسعه تعاون و يا حسابي كه توسط بانك توسعه تعاون در يكي از بانكها تعيين مي‌گردد.
د– دعوت از افراد واجد شرایط عضویت ضمن اعلام خلاصه‌ای از کلیات طرح و اساسنامه پیشنهادی، شرایط عضویت و مهلت پذیرش تقاضای عضویت، شماره و مشخصات حساب افتتاح شده و مبلغ لازم التأدیه هر یک از اعضاء وذکر نحوه صدور آگهی‌های بعدی تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی
هـ– بررسی شرایط داوطلبان و پذیرش واجدین شرایط عضویت و دریافت گواهی واریز وجه لازم التادیه سهام آنها و صدور برگ اجازه ورود به جلسه اولین مجمع عمومی عادی
و– ارزیابی آورده‌های غیر نقدی داوطلبان عضویت که متناسب و مورد نیاز طرح باشد، توسط کارشناس رسمی دادگستری و با انجام تشریفات قانونی لازم
ز– انتشار آگهی دعوت اولین مجمع عمومی عادی (طبق فرم شماره 3) با رعایت فاصله زمانی حداقل 20 روز و حداكثر 40 روز از تاریخ انتشار آگهی دعوت با تاریخ تشکیل مجمع عمومي عادي.
تبصره– در ساير مجامع عمومي كه برگزاري انتخابات در دستور جلسه نباشد، فاصله زماني تاريخ دعوت تا تشكيل مجمع عمومي ، حداقل 10 روز و حداكثر 20 روز خواهد بود
ح– ثبت نام نامزدهای تصدی سمتهای هيأت مدیره و بازرسی
ط– ارسال یک نسخه از آگهی دعوت به منظور درخواست از اداره کل/ اداره تعاون جهت معرفی ناظر در اولین جلسه مجمع عمومی عادی
ي– سایر اقدامات مربوط به برگزاری اولین مجمع عمومی عادی (طبق فرم شماره 4) تا انتخاب هیات رئیسه مجمع (رئیس، منشی، و دو ناظر) از قبیل اخذ برگه ورود به جلسه مجمع از داوطلبان و تکمیل فهرست اسامی حاضرین همراه با امضای آنان که باید تحویل هیات رئیسه شود. ضمناً در شركتهاي تعاوني بزرگ، اعضاي هيأت رئيسه مركب از 7 نفر (رئيس ،نائب رئيس،‌ منشي و چهار ناظر) خواهد بود.

ماده 11

در مورد شرکتهای تعاونی عام مجوز صدور موافقت نامه تشکیل و آگهی پذیرش عضو و فروش سهام با تأئید وزارت تعاون بوده وطبق فرم‌های شماره 10 و 11 عمل خواهد بود.

ماده 12

داوطلبان عضویت در هئیت مدیره یا بازرسی تعاونیها علاوه بر شرایط قانونی عضویت در تعاونی باید مدارک مورد نياز را ( بر اساس دستورالعمل انجمن نظارت بر انتخاب تعاونيها) حداكثر يك هفته از تاريخ انتشار آگهي يا صدور دعوتنامه تشكيل اولين مجمع عمومي به منظور بررسي شرايط احراز به هیات مؤسس تحویل نمایند.

ماده 13

کارکنان دولت نمیتوانندتصدی هیئت مدیره و مدیر عاملی شرکتهای تعاونی را بپذیرند مگر در تعاونیهای خاص کارکنان ادارات و سازمانهای دولتی که در آن شاغل باشند، کارکنان بازنشسته مشمول این بند نمی‌شوند.

ماده 14

هیات مؤسس هنگام تشکیل اولین مجمع عمومی عادی،برگه ورود به جلسه را از داوطلبان عضویت اخذ نموده و اسامی حاضرین را (طبق فرم شماره 5) با امضای آنان تکمیل و پس از انتخاب هیئت رئیسه مجمع برای اعمال کنترل در اختیار آنان قرار می‌دهد.
تبصره – در صورت عدم امكان حضور هر يك از اعضاء، عضو مي تواند يا نماينده تام الاختيار خود را كتباً براي حضور در مجمع به هيأت مؤسس معرفي نمايد. در هر حال يك نفر نمي‌تواند همزمان وكالت يا نمايندگي بيش از يك عضو ( در تعاونيهاي بزرگ دو عضو ) را عهده دار باشد.

ماده 15

با تصویب اساسنامه در اولین مجمع عمومی عادی، ذیل صفحات آن به امضای رئیس و منشی و صفحه آخر اساسنامه به امضای هیئت رئیسه می‌رسد. بدیهی است تصویب اساسنامه تعاونی با حداقل دو سوم اعضای اولین مجمع عمومی عادی خواهد بود.
تبصره– اعضائی که با مصوبه اولین جلسه مجمع عمومی عادی در مورد اساسنامه موافقت نداشته باشند، میتوانند تقاضای عضویت خود را پس بگیرند دراینصورت هیات مدیره بلافاصله پس از ثبت تعاونی مکلف به بازپرداخت وجه واریزی سهام آنان خواهد بود.

ماده 16

پس از انتخاب هیئت مدیره وظایف هیات موسس بپایان رسیده و هئیت رئیسه مجمع ضمن تنظیم صورتجلسه کلیه مدارک مربوط به برگزاری مجمع را که به امضای آنان رسیده است به هیئت مدیره تحویل می‌دهد.

ماده 17

هئیت مدیره در اولین جلسه خود (طبق فرم شماره 6) رئیس، نایب رئیس، منشی، مدیر عامل و صاحبان امضای مجاز را انتخاب و به یکی از اعضای هیئت مدیره یا مدیر عامل با حق توکیل به غیر وکالت می‌دهد تا تشریفات قانونی ثبت تعاونی را انجام دهد.
تبصره 1– مدیر عامل باید حائزشرایط ماده 38 قانون بخش تعاونی باشد و مدارک موضوع بند 12 این دستورالعمل را تحویل هئیت مدیره نماید
تبصره2– در صورتیکه هر یک از اعضاء نسبت به مراحل تشکیل تعاونی معترض باشد ظرف مدت 2 روز بایدمراتب را کتباً به اداره کل / اداره تعاون اعلام نماید. اداره کل / اداره تعاون موظف است طبق قوانین و مقررات مربوط ظرف 3 روز به موضوع رسیدگی و اعلام نظر نماید

ماده 18

اعضای هئیت مدیره بازرس یا بازرسان و مدیر عامل قبل از ثبت تعاونی موظف به طی دوره‌های آموزشی مربوط خواهند بود

ماده 19

هيأت مديره بايد جهت تکمیل پرونده، فهرست اسامی و مشخصات اعضای هیئت مدیره، مدیر عامل، بازرس یا بازرسان و کلیه اعضاء (طبق فرم شماره 7) تنظیم و به اداره کل / اداره تعاون تحویل می‌گردد.
ماده 20-مدارک لازم ظرف مدت 5 روز از طریق اداره کل / اداره تعاون (طبق فرم شماره 8) به اداره ثبت شرکتها ارسال می‌شود. اداره کل / اداره تعاون پس از انجام اقدامات اداره ثبت شرکتها و صدور آگهی تأسیس، نسبت به صدور پروانه تأسیس تعاونی (طبق فرم شماره 9) اقدام خواهد نمود. در هر حال نظارت، حسابرسی و رسیدگی به شکایات وسایر اقدامات پس از تأسیس تعاونی بعهده اداره کل / اداره تعاون خواهد بود.

فرم شماره 1

اینجانبان هیات موسس شرکت / اتحادیه تعاونی ………… ضمن ارائه کلیات طرح پیشنهادی پیوست و معرفی آقای / خانم ……………………..فرزند ………… بشماره شناسنامه ……………… صادره از/>……………….. بعنوان نماینده تام الاختیار این هیات جهت مذاکره و دریافت مدارک و سایر اقدامات لازم، بدینوسیله درخواست موافقت با تشکیل شرکت / اتحادیه تعاونی …………… را می‌نمائیم.
نام و نام خانوادگی و امضاء هیات مؤسس

نشانی کامل و تلفن نماینده هیات موسس

فرم شماره 2

بازگشت به درخواست مورخ ……………… کلیات طرح پیشنهادی ارائه شده بررسی و تشکیل شرکت / اتحادیه تعاونی ……………………….. مشروط به رعایت مشخصات مذکور در کلیات و ضوابط و مقررات قانون مربوط بلامانع اعلام می‌گردد .
مقتضی است طبق دستورالعمل پیوست نسبت به انجام مراحل و تشریفات قانونی تشکیل شرکت / اتحادیه تعاونی حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ صدور این موافقت نامه اقدام و مدارک لازم را جهت بررسی و صدور مجوز ثبت به این اداره کل/اداره معتبر خواهد بود.
اداره کل / اداره تعاون

فرم شماره 3

تاریخ:
اولین مجمع عمومی عادی شرکت/اتحادیه‌تعاونی ………………. (درشرف تأسیس) در ساعت …………. روز………… مورخ. ………….. در محل ……………… برگزار میشود از کلیه داوطلبان عضویت دعوت میشودبا در دست داشتن ورقه ورود به جلسه جهت اتخاذ تصمیم نسبت به موضوعات ذیل در این جلسه حضور بهمرسانید.
ضمناً داوطلبان عضویت در هیئت مدیره یا بازرسی موظفند تا 5 روز پس از صدور دعوتنامه تشکیل مجمع عمومی عادی، مدارک مربوط رابه هیات موسس تحویل نمایند.
دستور جلسه:
1- گزارش هیات موسس در مورد ارزیابی آورده‌های غیر نقدی و اتخاد تصمیم در مورد آنها
2- بررسی و تصویب اساسنامه
3- انتخاب اعضای اصلی و علی البدل هیئت مدیره وفق اساسنامه تصویبی
4- انتخاب بازرس یا بازرسان اصلی و عالی البدل وفق اساسنامه تصویبی 5- تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهی‌های تعاونی
6- دادن مأموریت به اعضای هیئت مدیره جهت ثبت تعاونی

فرم شماره 4

اولین مجمع عمومی عادی شرکت / اتحادیه تعاونی ……………. (در شرف تأسیس) طبق دعوتنامه مورخ ………….. در ساعت …………. روز ………… مورخ ………… با حضور ………… نفر از داوطلبان عضویت در محل ……………………………………………….. تشکیل گردید. پس از اعلام رسمیت جلسه بوسیله آقای / خانم ………………. رئیس سنی، بدواً نسبت بانتخاب هیات رئیسه جلسه رای گیری بعمل آمد و در نتیجه آقای / خانم …………………………………………………………….. شدند. آنگاه دستور جلسه برابر دعوتنامه مجمع توسط منشی قرائت شد سپس مجمع وارد شور گردید و تصمیمات ذیل را اتخاذ نمود.
1- گزارش هیات موسس در موارد آوردهای غیر نقدی و هزینه‌های انجام یافته قرائتو بشرح ذیل تصویب رسید …………………………………………………………………………………………………..
2- اساسنامه شرکت قرائت و مفاد آن در ………….. ماده و ………………. تبصره با رأی ………………. نفر موافق بتصویب رسید و ذیل کلیه صفحات آن توسط هیئت رئیسه مجمع امضاء گردید.
3- نسبت به انتخاب ………………. نفر اعضاء اصلی هیئت مدیره و …………….. نفر اعضای علی البدل وفق اساسنامه تصویبی اخذ رأی کتبی بعمل آمد که با اکثریت نسبی آراء به ترتیب:
ردیف نام و نام خانوادگی نام پدر شماره شناسنامه تاریخ تولد تعدادرأی امضاء قبولی
1-
2-
3-
بسمت اعضاء اصلی هیات مدیره و
ردیف نام و نام خانوادگی نام پدر شماره شناسنامه تاریخ تولد تعدادرأی امضاء قبولی
1-
2-
بسمت اعضاء علی البدل هیئت مدیره شرکت تعاونی برای مدت سه سال و
ردیف نام و نام خانوادگی نام پدر شماره شناسنامه تاریخ تولد تعدادرأی امضاء قبولی
1-
2-
پست بازرس یا بازرسان اصلی شرکت تعاون
ردیف نام و نام خانوادگی نام پدر شماره شناسنامه تاریخ تولد تعدادرأی امضاء قبولی
1-
2-
بسمت بازرس یا بازرسان علی البدل شرکت تعاونی برای مدت یک سال مالی انتخاب شدند.
4- روزنامه ……………………… برای درج آگهی های شرکت تعاونی تعیین گردید.
5- مجمع عمومی عادی به هیئت مدیره با حق توکیل به غیر مأموریت و وکالت میدهد حداکثر ظرف مدت یکماه نسبت به ثبت شرکت اقدام نماید.
نام و نام خانوادگی و امضاء نام و نام خانوادگی و امضاء نام و نام خانوادگی و امضاء
رئیس مجمع نائیت رئیس مجمع منشی مجمع
نام و نام خانوادگی و امضاء ناظرین:

فرم شماره 5

ردیف نام و نام خانوادگی نام پدر امضاء ملاحظات

کلیه حقوق متعلق به ثبت بازرگان می باشد.