بنادر و کشتیرانی چابهار

بنادر و کشتیرانی چابهار

بندر چابهار بعنوان يكي از بنادر مهم در جنوب ايران و در بخش شمالي درياي عمان قرار گرفته است . اين بندر بعلت موقعيت استراتژيك و دستيابي به آبهاي آزاد بين المللي جايگاه ويژه اي در مبادلات ايران با ساير كشورهاي منطقه دارد . از سوي ديگر اين بندر بعلت نزديكي به كشورهايي نظير افغانستان ، پاكستان و آسياي ميانه ، در آينده اي نزديك با اتصال به شبكه ريلي كشور اهميت ويژه اي در ترانزيت كالا به اين كشورها خواهد داشت .

همچنين اين بندر بعنوان تنها بندر اقيانوسي ايران ، يكي از نقاط كليدي در حاشيه خليج فارس و درياي عمان بوده و در كريدور شمال – جنوب نقش مهمي ايفاد خواهد كرد . ضمناً اين بندر در مسير ترانزيتي شرق – غرب قرار گرفته و فوريتهاي مختلف اقتصادي و جغرافيايي در زمينه ترانزيت و ترانشيب مي باشد .

بندر چابهار كه در جنوب استان سيستان و بلوچستان واقع شده ، به دليل استقرار در كنار درياي عمان از دير باز كانون داد و ستد و تجارت و دريانوردي بوده است . ويرانه قلعه پرتغالي ها در يكي از روستاهاي اين بندر (تيس ) در پنج كيلومتري چابهار واقع شده است ،گواه رونق دريانوردي و اهميت استراتژيك اين خطه از بلوچستان درروزگاراني است كه دول استعمارگر و تجارت پيشه اروپا بازارهاي چين ، هندوستان و بطور كلي شرق را جايگاه مناسب عرضه كالا و مصنوعات خود دانسته و حفظ و تسلط بر آنها را جزئي از سياستهاي استعماري و سلطه جويانه خود قلمداد مي كردند.

در سال 1352 طرح جامع تاسيس بندر چابهار مطرح و قراردادهاي تاسيس با پيمانكاران مربوطه منعقد شد و پس از انقلاب اسلامي به دليل كمبود منابع مالي بخشي از طرح به تعويق افتادوبخشي از طرح شامل اسكله نصب سريع و موج شكن آغازو به انجام رسيد .

عمليات اجرايي بندر شهيد كلانتري كه يكي از دو بندر مهم چابهار مي باشد، از سال 62 بطور جدي آغاز و باتكميل 4 پست اسكله فلزي در سال 62 عملاً به بهره برداري رسيد و بندر شهيدبهشتي نيز به عنوان دومين بندر مهم چابهار در سال 61 با توجه به شرايط خاص حاكم بر خليج فارس ( جنگ تحميلي عراق بر عليه ايران ) و با تاكيد دولت بر لزوم داشتن بندر در خارج از تنگه هرمز و خليج فارس احداث گرديد .

شايان ذكر است كه اين بندر در زمان جنگ تحميلي به دليل واقع شدن در كرانه درياي عمان و دوري از مركز بحران نقش مهمي در صادرات ايفا نمود . بنادر جنوبي استان سيستان و بلوچستان به دليل استقرار بر كرانه درياي عمان و اقيانوس هند از ديرباز كانون داد و ستد و آمد و شد دريائي بوده است . از زمان حضور پرتغالي ها از نخستين دهه هاي قرن 16 در آبهاي جنوب تا ظهور انگليس بعنوان قدرت خليج فارس در طول جنگ جهاني اول همواره بخشي از فعاليت هاي تجاري و دريانوردي رايج در آبهاي جنوبي ايران در بنادر جنوبي استان سيستان و بلوچستان متمركز بوده است و اولاً كه در سالهاي جنگ جهاني دوم نيابت كنسول فرانسه را در بوشهر به عهده داشته است ، كشتی هاي موجود در چابهار را كه در خطوط كشتيراني فعاليت داشته اند را 119 فروند ذكر ميكند كه از اين تعداد 5 فروند كشتي تجاري و 64 فروند كشتي بادباني بوده اند هنچنين در سالهاي مزبور در بنادر گواتر ، بريس و پسابندر دفاتر پستي و گمركي وجود داشته كه حاكي از رونق فعاليتهاي تجاري و دريايي در اين بندر كوچك بوده است .

وجود فعاليتهاي دريائي در بنادر جنوب استان در اواخر قرن 19 و اوايل قرن 20 نشانه اين است كه بنادر مزبور در داد و ستد كالاهاي توليدي و مورد نياز بخش شرقي كشور و مبادله با بنادر پاكستان و هندوستان فعال بوده اند. خليج چابهار با بريدگي طبيعي در حاشيه درياي عمان است ، چابهار در مقايسه با ديگر مناطق ساحلي و جنوب ايران داراي موقعيت ممتازي در امر كشتيراني و حمل نقل دريائي است . وجود آبهاي عميق در خليج وسيع شرايط مناسبي را براي پهلوگيري كشتي هاي بزرگ در اين منطقه و ايجاد تاسيسات بندري با هزينه مناسب و صرفه اقتصادي فراهم كرده است . چابهار به عنوان مهمترين بندر تجاري در خارج از خليج فارس از نظر سياست و استراتژيكي ملي در مواقع جنگ و بحران هاي منطقه مجزا و نقطه اي كليدي براي تنفس اقتصادي بازرگاني خارجي كشور و ضمانتي براي گردش كار صنايع و فعاليت هاي اقتصادي آن محسوب مي شود قرار گرفتن چابهار در يك خليج موقعيت بندري ايده آلي را براي توسعه فيزيكي آينده به آن مي دهد كه بسياري از بنادر دنيا داراي اين حسن نيستند .

جدول 1-1 : فاصله بنادرمنطقه تا بندر چابهار ( واحد : مايل )

جدول شماره 2-1: فاصله بندر چابهار با ساير بنادر جهان (واحد:مایل )

اسكله ها

موج شكن ها

کلیه ی حقوق متعلق به ثبت بازرگان است