گردشگری منطقه آزاد کیش
گردشگری منطقه آزاد کیش
آثار باستاني جزيره بسياري از مسافراني كه به جزيره كيش سفر مي كنند، نمي توانند باور كنند كه جزيره در روزگاراني بسيار دور منطقه آبادي بوده و يكي از قطب هاي تجارت ميان چين و اروپا و شمال آفريقا بوده است. گرچه هنوز بررسي هاي باستان شناسي وسيعي در نقاط مختلف جزيره به عمل نيامده، اما در هر گوشه جزيره مي توان آثاري از گذشتگان را مشاهده كرد كه هر كدام يادآور دوران مجد وعظمت اين جزيره بوده است.
در جريان فعاليت هاي عمراني جزيره كيش و در برخي از پژوهش هاي باستان شناسي محدود گذشته آثاري در سطح جزيره پيدا شده است كه ارزش فراواني دارد و مجموعه جذابي را تشكيل مي دهد كه هم اكنون بخشي از آن در ساختمان كانون هنر در معرض بازديد عموم قرار دارد
سكه هاي ايراني و خارجي مربوط به دوره هاي مختلف تاريخي، ظروف مسي، مفرغي و سفالين، سنگ نوشته هاي اوايل دوره اسلامي (به خط كوفي)، سنگ قبر و يك عراده توپ از جمله آثاري هستند كه در معرض ديد قرار دارند
گسترده پستي و بلندي ها و خرابههاي شهر قديمي حريره حدود 120 هكتار وسعت دارد. اين وسعت بازگو كننده اين مطلب است كه روزگاري شهري بزرگ و آباد در اين منطقه وجود داشته و جمعيت كثيري را در خود جاي مي داده است. آن چه امروز از اين شهر بر جاي مانده حجمي از معماري شهري است. اما كمتر و به ندرت تاقها و پوششها و سقفها سالم بر جاي مانده است جز در پارهاي موارد كه پوششهاي تاقي شكل سنگي از گزند تخريب در امان مانده است
بندر شهر تاريخي حريره يك شهر يك پارچه و متمركز با معماري برون گرا بوده و از معماري دفاعي و درون گراي ديگر شهرهاي تاريخي ايران در آن نشاني نيست
انتخاب اين بخش از جزيره براي ايجاد شهر حريره طبيعي ترين و معقول ترين انتخاب بوده است چرا كه ساحل صخرهاي مرتفع آن از سطح دريا تقريبا ده متر بلندتر است و وجود سه خليج و دماغه كه نقش بندرگاه طبيعي را دارد و نيز درياي نسبتا آرام تر از ديگر كرانهها و سواحل جزيره خود عامل شكل گيري شهر در ساحل شمالي شده است
تاكنون عمليات اكتشافي باستان شناسي بقاياي شهر تاريخي حريره در سه مجموعه مجزا انجام شده است
خانه اعياني: خانه اعياني يادآور خانه هاي چندخانوار قديمي در داخل فلات ايران و در شهرهايي چون يزد، اصفهان و كاشان است و يكي از نمونه هاي قديمي مسكن جمعي در حاشيه خليج فارس محسوب مي شود. علاوه بر وسعت خانه و همچنين فضاهاي مختلف و متنوع آن، كاشيهاي ستارهاي شكل كه در اين خانه به دست آمده است، همانند كاشيهايي كه زينت بخش بناهاي مهم ايلخاني ايران همچون تخت سليمان و سلطانيه به كار رفته است.
پيدايي اين مقدار كاشي كه يقينا عنصر وارداتي به جزيره است نشان ميدهد كه اين عمارت به يكي از ثروتمندان كيش تعلق داشته است
بخش كارگاهي و صنعتي: اين مجموعه درست در كنار دريا ساخته شده است و داراي معماري و فضاهاي ناشناختهاي مي باشد. مجموعه كانال هاي افقي و زيرزميني و چاههاي متعدد در گوشه و كنار، مجموعه بسيار جالب و نادري را تشكيل ميدهد كه هنوز عملكرد آنها روشن نيست، اما به نظر ميرسد كه ارتباط مستقيم، با فعاليت هاي صيادي (صيد ماهي، مرواريد و مرجان) داشته و براي دسترسي آسان تر به دريا احداث گرديده است. شايد هم بتوان فرض كرد كه اين راهروها و كانالها راههاي مخفي بوده است كه در مواقع هجوم و حمله اهالي شهري ميتوانستهاند به طور اضطراري از آن ها استفاده كنند
مجموعه حمام: اين مجموعه شامل حمامي است با صحنهاي متعدد و حصار آن به مساحت تقريبي 500 مترمربع. سربينه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذكر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشيدهاي از آن جدا شده است. دو خزينه كوچك و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرين بخش ساختمان را تشكيل داده اند
باستان شناسان معتقدند اين حمام كه شايد در نوع خود از قديمي ترين حمام هاي ايراني باشد كه طي كاوش هاي باستان شناسي كشف و شناخته شده است، دو دوره متمايز و مجزا از هم دارد(دوره ايلخاني – دوره تيموري) با توجه به ظرفيت محدود حمام و با در نظر گرفتن ديوار بيروني سراسري كه تا مجموعه عمارت اعياني كه در جنوب شرقي حمام و بفراز تپهاي بلند قرار گرفته امتداد يافته است. به نظر ميرسد كه اين بنا حمامي خصوصي بوده و به صاحب مجموعه اعياني تعلق داشته است
شهر زیرزمینی کاریز: قنات کیش بیش از 2500 سال قدمت دارد و از آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تامین می کرده ولی اکنون به یک شهر زیر زمینی شگفت انگیز بدل شده که بیش از 10000 متر مربع وسعت دارد.
کارگزاران با تجربه آن زحمت تمام طراحی های آن را کشیده و می کوشند تا در پروژه بازسازی قنات کیش که اکنون کاریز کیش خوانده می شود ضمن حفظ بافت تاریخی آن کاربری های جدیدی از این شهر زیر زمینی بدست آورند . شهر زیر زمینی کاریز در فاز یک خود به قسمتهای زیر تقسیم و قابل بهره برداری خواهد بود.
غرفه های صنایع دستی ایران و جهان ، رستوران سنتی و جدید ، موزه سالن آمفی تئاتر سالن کنفرانس ، گالری های هنری .
شهر کاریز در عمق 16 متری زیر زمین قرار دارد. سقف آن هشت متر ارتفاع و بیشتر سقف آن مملو از سنگواره ، صدف و مرجانهایی است که با نظر کارشناسی 270 تا 570 میلیون سال قدمت دارد و تک تک آن شناسایی و دارای شناسنامه رسمی است. کارگزاران شهر زیر زمینی بر این باورند که دو ویژگی کاریز را در فهرست ابنیه جهانی در خواهد آورد.
اول اینکه کاریز در دل تنها جزیره مرجانی دنیا واقع است. دوم آنکه تنها بنایی است که سقف مملو از صدفها و مرجانهای طبیعی است. صدفها و مرجانهایی که برای بازدید آنها دو راه وجود داشته ، بازدید از موزه های طبیعی یا غواصی در آبهای آزاد و اکنون کاریز فصلی جدید و استثنایی در ÷یش روی تمامی دوستداران طبیعت گشوده که بی واسطه خواهند توانست از بزرگترین مجموعه مرجانی بازدید کنند.
در خاتمه گفتنی است که خاکهای برداشت شده از کاریز دارای خواص درمانی زیادی است که در ” گل درمانی ” استفاده های فراوان خواهد داشت. این امر همراه با خدمات گوناگونی همچون تاسیس مراکز اقامتی ، تجاری و تفریحی در زمینی معادل 60000متر مربع در روی زمین کاریز احداث خواهد گردید. زمین سطحی کاریز به پارک وسیعی بدل خواهد شد که دارای دو تپه مرتفع خواهد بود. این په ها از خاکهای برداشت شده زیر زمین ساخته شده و به چم انداز بی نظیر جزیره کیش دل خواهد شد.
قنات مجموعه اي از چند چاه زيرزميني است كه با شيبي كمتر از شيب سطح آب موجود در لايههاي آبدار مناطق مرتفع يا رودخانهها و مردابها و بركهها را جمعآوري وبه نقاط پست تر مي رساند. اين روش يكي از متداولترين روشهاي استخراج آبهاي زيرزميني در ايران بوده كه در كيش نيز متداول بوده است
در حال حاضر آثار بيش از ده قنات در بخش هاي شمالي و غربي جزيره وجود دارد. اگرچه قناتهاي كيش از نظر طول رشته قنات و يا عمق چاهها قابل مقايسه با قناتهاي ديگر نقاط ايران نيست، اما با توجه به شيب بسياركم جزيره، چگونگي هدايت آب هاي زيرزميني به سطح زمين در كيش بسيار مهم بوده است و نشان مي دهد كه آن ها از پيشرفته ترين روش ها براي حفر قنات استفاده مي كرده اند.
يكي ديگر از نكات جالب توجه در مورد قنات هاي كيش وسعت و ارتفاع گذرگاههاي آب در زيرزمين است كه چندين برابر نمونه هاي مشابه در ساير نقاط كشور است. اين گذرگاهها به گونهاي احداث گرديدهاند كه چند نفر مي توانند در كنار هم و به راحتي در آن راه بروند. به همين دليل باستان شناسان به آن «قنات آب انبار» گفته اند و احتمال ميدهند كه در گذشته از اين گذرگاهها به عنوان مخفي گاه هم استفاده ميشده است
پاياب، دهليز يا نقبي است كه در سطح زمين در كنار دهانه چاه قنات حفر با شيب تند و با استفاده از تعدادي پله به سطح آب جاري قنات در زيرزمين مي رسد. هر چه عمق چاه بيشتر باشد، اين نقب طولاني تر و تعداد پله هاي آن زيادتر مي شود. زاويه حفر دهليز را طوري محاسبه مي كنند كه آخرين پله پاياب به انتهاي ميله (چاه) قنات برسد تا از روشنايي نوري كه از دهانه چاه به سطح آب مي تابد براي روشنايي محوطه پاياب استفاده شود. معمولا در اطراف آخرين پله محوطه ايجاد مي شود كه در روزهاي گرم تابستان، هوايي ملايم و دلپذير دارد و براي استراحت از آن استفاده مي شود
پاياب كيش كه قدمتي دو هزارساله دارد در محلي در نزديكي مجموعه درخت سبز قرار گرفته است . اين محل در سال هاي اخير به نحو زيبايي بازسازي شده و هم اكنون يكي از جاذبه هاي سياحتي جزيره است كه تعداد زيادي از مسافران را به سوي خود ميكشاند. در اين محل يك چايخانه و رستوران غذاهاي سنتي ايراني براي پذيرايي از گردشگران داير گرديده است
آب انبارهاي سنتي در جزيره كيش، مانند بسياري از نقاط كم آب كشور، در دهه هاي گذشته از آب انبارهاي مخصوصي براي ذخيره آب هاي حاصل از نزولات آسماني استفاده مي شد. اين آب انبارها در انتهاي آبگيرهاي طبيعي در عمق زمين در جزيره كيش، مانند بسياري از نقاط كم آب كشور، در دهه هاي گذشته از آب انبارهاي مخصوصي براي ذخيره آبهاي حاصل از نزولات آسماني استفاده مي شد. اين آب انبار در انتهاي آبگيرهاي طبيعي در عمق زمين ساخته مي شد. آثار تعدادي از اين آب انبارها هنوز در كيش باقي مانده است
كشتي يوناني در غرب جزيره و در نزديكي مجتمع غروب كيش، يك كشتي عظيم الجثه در سواحل نيلگون كيش جا خوش كرده است كه به كشتي يوناني معروف است. كشتي يوناني از نظر تاريخي قدمت و اهميت چنداني ندارد. در تاريخ چهارم مرداد ماه 1345 اين كشتي كه از بندر امام خميني عازم يونان بوده است در عرض جغرافيايي 26 و 20 درجه شمالي و طول جغرافيايي 53 و 54 درجه شرقي به گل نشست و هشتاد روز تلاش اورينوكو، يدككش هلندي براي بيرون كشيدن اين كشتي به ثمري نرسيد. اطلاعات بدست آمده از شركت بيمه لويدز لندن نشان دهنده اين است كه اين كشتي در زمان به گل نشست متعلق به كشور يونان و بنام كولااف بوده است
اين كشتي در سالهاي بين 1338 تا يكسال قبل از توقف، در مالكيت خطوط كشتيراني ايران و با نام هاي همدان سيروس و فارس در تردد بوده و امپراطور و نچرايست از نامهاي ديگر اين كشتي است
خاك كيش داراي ساخت مرجاني است و با رنگ نقره فام در زيرآفتاب از درخشندگي خيرهكنندهاي برخوردار است. اين ويژگي را بسياري از سواحل دنيا كه از ماسه خاكستري پوشيده شده اند، ندارند. آب دريا در ساحل اين جزيره شفاف و روشن است و تا فاصلهاي دور مي توان كف دريا را به راحتي تماشا كرد. كارشناسان محيطزيست اين خاصيت را به وجود مرجانها در پيرامون جزيره نسبت مي دهند و معتقدند كه مرجان ها به صورت طبيعي موجب تصفيه آب و شفافيت و زيبايي سواحل جزيره هستند
كيش به نسبت وسعت خود داراي يكي از وسيع ترين ساحل هاست و در دنيا كمتر ساحلي را مي توان يافت كه به وسعت سواحل كيش قابل استفاده باشد و مسافران بتوانند با آرامش و دور از غوغاهاي سواحل معروف در آن به استراحت بپردازند
ماهيها و ديگر آبزيان موجود در سواحل كيش، استثناييترين ويژگي اين جزيره به شمار ميروند. ماهيهاي تزييني و بسيار زيبا كه در آبهاي حاشيه كيش غوطهور هستند و وجودشان را از تماشاگران پنهان نميكنند، از جاذبههاي استثنايي كيش به حساب ميآيند و ميتواند مسافران را ساعتها سرگرم كنند. در عين حال مرغوبترين ماهيهاي خوراكي كشور نيز در همين سواحل توسط شركت صيد كيش و بوميان ماهيگير صيد مي شود. علاقمندان به ماهيگيري مي توانند در سواحل جنوبي و غربي جزيره به صيد بپردازند
ساحل كيش از كم خطرترين سواحل دنياست. آبهاي ساحلي كيش فاقد كوسه خطرناك بوده و استفاده از آب دريا كاملا بي خطر است. لازم به يادآوري است، كوسههايي كه بعضا در ساحل كيش ديده مي شوند از ماهي هاي كوچك تغذيه ميكنند و براي شناگران خطري ندارند. ساحل كيش از آن نوع سواحل استثنايي است كه هم در فصل سرد و هم در فصل گرم براي مسافران قابل استفاده ميباشد وامكان ورزشهاي دريايي در آن فراهم شده است
جاده جهان
جاده جهان به صورت يك جاده كمربندي، جزيره كيش را احاطه كرده است. در سرتاسر طول اين جاده 25 قطعه زمين به استانهاي كشور واگذار شده است تا در آن آثار هنري، مصنوعات و توليدات خود را به نمايش گذارند علاوه بر اين در برابر غرفه هاي هر استان، غرفه يك كشور خارجي در سوي ديگر جاده ايجاد مي شود و به اين ترتيب هر استان ايران با يك كشور خارجي همسايه ميگردد. مجريان طرح معتقدند كه اين همسايگي امكان مبادلات كالا و انعقاد قراردادهاي اقتصادي را تسهيل خواهد كرد
جاده جهان نمادي از ارتباط فرهنگ هاي مختلف ايران و جهان است. علاوه بر اين در حال حاضر جاده جهان امكان ارتباط با طبيعت بكر جزيره را در سمت هاي جنوبي و غربي فراهم آورده است. دوستداران مناظر طبيعي ميتوانند چشم اندازهايي از دريا، ساحل، پوشش گياهي و حيات جانوري متنوع جزيره را در سرتاسر طول جاده مشاهده كنند
جاده جهان شبها چون كمربندي نگين جزيره را در ميان گرفته است و تمامي پهناي جزيره را در ديدرس مسافراني كه با پروازهاي شبانه به منطقه مي رسند، قرار ميدهد
آكواريوم، حيات در دريا
خليج فارس از حيات آبزي بسيار متنوعي برخوردار است. سياحتگران در هر گوشه ساحل، مي توانند انواع ماهيان و ديگر آبزيان را كه برخي از آنها بسيار عجيب به نظر ميرسند، در داخل آبهاي شفاف تماشا كنند
در آكواريوم كيش كه در ساختمان كانون هنر قرار دارد انواع مختلفي از آبزيان زيبا و شگفت انگيز خليج فارس نگهداري مي شود. براي كساني كه امكان غواصي در زير آب و ديدن ماهي هاي رنگارنگ زيبا را در محيط طبيعي خود ندارند، ديدار از آكواريوم ميتواند به يادماندني و خاطره انگيز باشد، بنابراين بازديد از آكواريوم به همه مسافران (به ويژه كودكان و نوجوانان) توصيه مي شود
نمايشگاه خزندگان در اين نمايشگاه بيش از يكصدگونه خزنده از خانواده مارسانان به نمايش گذاشته شده است. مارهاي عظيم بوا، پيتون آفريقا و آمازون، سوسمارايگوانه ماداگاسكار، عقرب سياه امپراتور آفريقا، مارپرنده تايلند، عنكبوت هاي بزرگ و پرنده خوار برزيلي نمونههايي از اين گونه خزندگان هستند. علاقمندان به بازديد از نمايشگاه ميتوانند به كانون هنر واقع در جنب پارك آهوان مراجعه كنند. اين نمايشگاه در آينده نزديك به سالن مخصوصي در پارك آهوان منتقل مي شود. در كانون هنر امكانات وسيع ديگري براي برپايي نمايشگاههاي اختصاصي هنري تدارك ديده شده است كه در اختيار هنرمندان داخلي قرار ميگيرد
مجموعه موجودات تاكسيدرمي شده تاكسيدرمي روشي براي نگهداري از كالبد موجودات زنده با حفظ ظاهر طبيعي آنهاست. در دانشگاه كيش صدها نمونه ازموجوداتي نظير پرندگان، خزندگان، سختپوستان و موجودات دريايي خليج فارس و جزيره كيش تاكسيدرمي شده و در معرض ديد علاقمندان قرار دارد
منطقه جنگلي كيش منطقه جنگلي كيش در جنوب شرقي جزيره قرار دارد. اين جنگل مصنوعي كه اغلب درختان آن در سال 1371 كاشته شده اند، حدود 600 هكتار وسعت دارد. آكاسيا، درمان عقرب، اوكاليپتوس، ابريشم مصري، كهور، كنار، لور، گز، خرما و تمرهندي انواع درختان موجود در منطقه جنگلي است
روستاي باغو باغو از آباديهاي قديمي كيش است كه در جنوب غربي جزيره قرار دارد در حال حاضر، اين آبادي جز چند خانوار دامدار، سكنه ديگري ندارد. در بين بوميان، حاصلخيزي اين منطقه زبانزد است دراين منطقه بيشه انبوهي از انواع درختان بومي به چشم ميخورد كه در آن ميان، مجموعه درختان كهنسال لور زيبايي چشمگيري دارد. به منظور گسترش امكانات تفريحي و توسعه فضاي سبز در جزيره و بهرهبرداري از زيباييهاي طبيعي روستاي باغو كه از خاكي مستعد برخوردار است «پارك دليران» با وسعت 60 امكانات تفريحي و توسعه فضاي سبز در جزيره و بهرهبرداري از زيباييهاي طبيعي روستاي باغو كه از خاكي مستعد برخوردار است «پارك دليران» با وسعت 60 هكتار در اين منطقه احداث شده است
ديدار با بوميان ساكنين قديمي كيش به زبان عربي و فارسي صحبت مي كنند و بيشتر زنان ، مردان، جوانان و كودكان، لباس محلي مي پوشند
به غير از كساني كه همگام با توسعه كيش به تجارت و يا ارايه انواع خدمات ميپردازند، بخشي از بوميان همچنان در بخش صيادي و دامداري فعالند. گفتني است كه بوميان كيش علي رغم ميهمان نوازي تمايلي به ورود گردشگران خارجي به حريم هاي خصوصي خود ندارند
بوستان ها
مجموعه درخت سبز
آبهاي سطحي به قسمتي از منطقه شمالي جزيره كه به دره پرتغاليها معروف است سرازير ميشوند، لذا اين منطقه از سرسبزي خاصي برخوردار است. در اطراف يكي از كهنسال ترين درختان لور جزيره، مجموعه درخت سبز احداث شده است
سرسبزي محوطه ساختمانها و نردههاي چوبي و پيادهروهاي اين مجموعه، مناطق شمالي كشور را تداعي ميكند. اما يكي از عواملي كه سياحت كنندگان را به اين نقطه ميكشاند، هيبت افسانهاي درخت سبز است..
درخت سبز كهنسالترين درخت «لور» جزيره است و احتمالا بين 500 تا 600 سال عمر دارد. بر شاخه هاي اين درخت، گره هايي با نخ يا پارچه زده شده است كه در نگاه اول آن را به نوعي مقدس مي نماياند. گروهي از مردم عقيده دارند كه اين درخت شگون دارد و به همين دليل به قصد برآورده شدن نيازشان پارچههايي به شاخههاي آن ميبندند. اما هيچكس نمي داند كه جنبه تقدس درخت لور كهنسال ندارند و معتقدند كه گره هاي موجود احتمالا به وسيله مسافران جزيره و ساكنان تازه آن به درخت زده شده است
يكي ديگر از عوامل جذابيت مجموعه درخت سبز همجواري آن با شهر تاريخي حريره است كه به گردشگران امكان مي دهد ضمن بازديد از بقاياي شهر تاريخي حريره ساعاتي را در اين مجموعه به استراحت بگذرانند
بوستان دانشوارن
يكي از وسيعترين و در دسترسترين بوستانهاي كيش است. اين بوستان روبهروي بازار پرديس قرار دارد. سازمان منطقه آزاد كيش با اعتقاد به درستي راه انديشمندان و اميد به تداوم آن و هم چنين به نشانه گراميداشت ياد آناني كه در راه اعتلاي دانش و پيشرفت انساني تلاش ميكنند، در زمستان 1376 پانزده تن از دانشمندان معاصر ايران را در اين بوستان نصب كرده است
کلیه ی حقوق متعلق به ثبت بازرگان است